Küçük Asia da Vespasianus Dönemi nde Sürdürülen Yapı Programı

Abstract

Görsel anlamda İmparatorluk Dönemi Roma’sını, Cumhuriyet Dönemi’nden ayıran en belirgin faktör, eyaletlerde izlenen yapı programında görülmektedir. Cumhuriyet Dönemi’nde, ele geçirilen topraklar publicanusların (vergi mültezimleri) talep ettiği ağır vergilerden ötürü sistematik biçimde sömürülmektedir. Augustus ile başlayan imparatorluk döneminde ise talan siyasetinin terkedildiği ve eyaletlerde kimi zaman anıtsal olmak üzere kapsamlı bir yapı programına başlandığı görülmektedir. Bu politika Augustus’un ardılları tarafından da sürdürülmüştür. Bu çalışmada imparatorluğun ikinci hanedanının kurucusu Vespasianus Dönemi’nde Küçük Asia’da sürdürülen yapı faaliyetleri incelenmektedir. Vespasianus, Nero’nun ölümüyle başlayan iç savaştan galip gelmiş ve hükümdar olmuştur. Ancak imparatorluk bu sırada intizamını kaybetmiş, siyasi ve ekonomik olarak hırpalanmıştır. Devletin hazinesi boşalmış, ordular Germania ve Afrika’da isyana kalkışmışlardır. İç savaş başkent Roma’ya da sıçramış ve kentin önemli bir bölümü tahrip olmuştur. Tecrübeli bir komutan ve yönetici olan Vespasianus aldığı çeşitli önlemler ile imparatorluğu tekrar ayağa kaldırmayı başarmış, başkenti yeniden inşa ettirmiştir. Ancak yaşanan siyasi ve ekonomik çalkantı Küçük Asia’daki yapı faaliyetlerini olumsuz etkilemiştir. Çalışma kapsamında Küçük Asia’nın, Asia, Galatia, Kappadokia, Bithynia-Pontus, Lykia-Pamphylia ve Kilikia eyaletlerinde Vespasianus Dönemi’ne tarihlendirilen 21 kamu yapısı incelenmiş ve bunların çoğunun mevcut olduğu, genişletme ve onarım ile kullanılmaya devam edildiği, yeni yapı faaliyetinin kısıtlı olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu tespitte dönemin koşullarının da etkili olabileceği düşünülmekte bu nedenle Vespasianus Dönemi’nde Küçük Asia’da izlenen yapı faaliyetlerinin kısıtlı olduğu savunulmaktadır.