Kovi̇d-19 Pandemi̇ Süreci̇ni̇n Değerlendi̇ri̇lmesi̇nde Sosyal Ağ Anali̇zi̇ni̇n Kullanimi

Abstract

İnsanlık tarihinde geniş coğrafyalara yayılan ve toplu ölümlere neden olan pek çok salgın hastalık yaşanmıştır. Bu hastalıkların ortaya çıkmasının önlenmesi, izlenmesi ve kontrol altına alınması yıllarca birincil öneme sahip halk sağlığı sorunu olarak görülmüştür. Temas ağları, enfeksiyonların popülasyonda yayılmasını görselleştirmek, modelleme yaklaşımlarının temelini oluşturmak ve müdahale için kilit bireyleri tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır. Bu çalışmada bulaşıcı hastalıkların yayılmasını anlamak için sosyal ağ analizlerinin sağladığı olanaklar ele alınmaktadır. Hem epidemiyolojide kullanılan tekniklere hem de sosyal ağ analizinde yeni perspektifler açan son çalışmalara odaklanılmıştır. Sosyal ağ analizi temaslar arasındaki çok sayıda ara bağlantı ve yoğun döngüsel şekilleri göstererek enfekte vaka hastaları ve temaslar arasında yakın ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca temas ağırlıkları kullanılarak, bireysel enfeksiyon riskinin tahmin edilebileceği ve koruyucu aşılama gibi hedefe yönelik müdahalelerin etkin bir şekilde uygulanabileceği görülmüştür. Sosyal ağ analizi aracılığı ile elde edilen kilit bilgiler Kovid-19 denetleyicileri için ileriyi tahmin etmeye olanak sağlayarak salgın hastalıların yayılımını önlemeye yardımcı olabilir.