„Kosmopolityczne więzi koleżeńskie” i doświadczenie transnarodowości w świecie muzyki klasycznej. Przypadek artystów japońskich

Abstract

W globalnym podziale pracy twórczej muzycy japońscy doświadczają nierówności implikowanych przez przynależność etniczno-rasową, wynikającą z przekonania, że zdolność uprawiania autentycznej muzyki klasycznej jest poniekąd genetycznie uwarunkowana. Zgodnie z urasowionym dyskursem zakorzenione w „kulturze zachodniej” klasyczne kompozycje mogą być poprawnie zinterpretowane jedynie przez wykonawców urodzonych i wychowanych w Europie. W literaturze dotyczącej transnarodowości i migracji brakuje studiów analizujących uwarunkowania międzynarodowej mobilności w zawodach artystycznych. Temat mobilności artystycznej napędzanej strukturami nierówności etniczno-rasowych strukturyzujących sektor muzyki klasycznej nie został także podjęty przez badaczy przemysłów kreatywnych/kulturalnych. Celem tego artykułu jest wypełnienie tej luki. Opierając się na bogatym materiale empirycznym zebranym w trzech lokalizacjach: w Paryżu, Warszawie i Tokio, artykuł ten analizuje doświadczenia zawodowej mobilności wśród japońskich muzyków klasycznych funkcjonujących pomiędzy rodzimymi i europejskimi środowiskami muzycznymi. Analiza koncentruje się z jednej strony na elementach, które napędzają transnarodową mobilność i jednocześnie ją ograniczają. Z drugiej strony pokażę, w jaki sposób japońscy muzycy klasyczni, budując kosmopolityczne więzi koleżeńskie, pokonują bariery związane z rynkiem pracy i restrykcyjnymi politykami migracyjnymi, aby móc kontynuować swoje transnarodowe przedsięwzięcia artystyczne.