Kooperatywy – przedsiębiorcze formy organizacyjne w gospodarce lokalnej

Abstract

Kooperatywa, znana dobrze w Polsce w okresie międzywojennym, powraca jako forma organizacyjna służąca realizacji własnych, często podstawowych potrzeb życiowych ludzi. Dzięki współpracy przedsiębiorczych grup forma ta stwarza możliwości samorządnego zagospodarowania przestrzeni miejskiej i wiejskiej. Współpracujące grupy realizują wzajemnie potrzeby własne członków kooperatywy, m.in. mieszkaniowe, rekreacyjne, żywnościowe oraz związane z codziennym funkcjonowaniem człowieka. Mimo braku formalnej definicji prawnej, kooperatywa traktowana jest w Polsce jako szczególny podmiot w stosunkach publiczno-prawnych. Celem artykułu jest analiza przestrzennych aspektów rozwoju przedsiębiorczości indywidualnej i grupowej w Polsce z odniesieniem do przykładów z tego samego obszaru na rynkach europejskich. Analiza trzech przypadków budownictwa partycypacyjnego w Polsce oraz porównanie kooperatyw z innymi formami prawno-organizacyjnymi zostały przeprowadzone w kontekście korzyści i ułatwień natury ekonomicznej oraz administracyjnej. Przedsiębiorczość w rozwoju układów przestrzennych ma ogromne znaczenie, zaś ułatwienie działań ludziom, którzy powołują na krótki czas organizację w celu realizowania własnych potrzeb (np. kooperatywę budowlaną), mogłoby w tym zakresie wpłynąć w znaczący sposób na zagospodarowanie przestrzeni własnej (bliskiej) i publicznej (dalszej). Jako studium przypadku omówione zostały budowy indywidualnych domów w kilku miastach Polski oraz ich charakterystyka organizacyjno-prawna.

Studia Socjologiczne

“…Rozwój kooperatyw w Polsce ma długą tradycję wywodzącą się z ruchu spółdzielczego. Dzięki współpracy członków forma ta pozwala na realizację wzajemnych potrzeb, między innymi mieszkaniowych, rekreacyjnych, żywnościowych czy związanych z codziennym funkcjonowaniem człowieka (Czaja, Śliwa 2019). Zdecydowana większość obecnie tworzonych kooperatyw w Polsce to kooperatywy spożywcze (np.…”

“…Kooperatywa Mieszkaniowa Pomorze). Idei kooperatyw nie sprzyja jednak brak konkretnych uregulowań prawnych tego typu przedsięwzięć i brak formalnej definicji (Czaja, Śliwa 2019).…”