Kiraz anaçlarının in vitro koşullarda tuz stresine tolerans mekanizmalarının fizyolojik parametreler ve antioksidan enzim izoformları ile belirlenmesi

Abstract

Tuzluluk, bitkilerde gelişim ve verimi sınırlayan önemli abiyotik stres koşullarının başında gelmektedir. Kiraz anaçlarının tuz stresi toleransları ile ilgili bilgiler oldukça sınırlıdır. Bu çalışmada, ülkemizde yetiştirilen üç kiraz anacının; Colt (Prunus avium x Prunus pseudocerasus), Gisela 5 (Prunus cerasus x Prunus avium) ve Maxma (Prunus mahaleb x Prunus avium), tuz stresine tolerans mekanizmaları in vitro koşullarda araştırılmıştır. Kiraz anaçlarının tuz stresine toleranslarını belirlemek amacıyla Murashige ve Skoog (MS) ortamına 0, 25 ve 50 mM NaCl uygulanmıştır. Anaçlarda; sürgün gelişimi, lipid peroksidasyonu (MDA), membran geçirgenliği (MG), toplam antioksidan aktivitesi (TAA), prolin içeriği, toplam klorofil içeriği, katalaz (CAT, EC 1.11.1.6) ve peroksidaz (POD, EC 1.11.1.7) antioksidan enzim izoformları ile Na ve Cl konsantrasyonları belirlenmiştir. Tuz stresi anaçların sürgün gelişimini ve toplam klorofil içeriğini kontrole göre azaltırken MDA içeriğini, MG, TAA ve prolin içeriğini artırmıştır. Anaçların stres koşullarında sürgün POD enzim aktivitesi artmış ve üç farklı POD izoformu elde edilmiştir. Maxma anacının POD aktivitesi diğer anaçların POD aktivitesinden daha düşük olmuştur. Anaçların CAT izoformlarında ise uygulamalar ve anaçlar arasında belirgin bir farklılık elde edilmemiştir. Bütün parametreler birlikte değerlendirildiğinde, NaCl stresine Maxma anacının hassas, Colt anacının orta derecede hassas ve Gisela 5 anacının da dayanıklı olduğu belirlenmiştir.