Kıbrıs Eğitim Tarihinde Önemli Bir Müfettiş: İbrahim Hakkı Bey

Abstract

Öz Kıbrıs, Akdeniz'de bulunduğu özel konum nedeniyle tarih boyunca birçok medeniyetin ilgisini çekmiştir. Ada, 16. yüzyılın ikinci çeyreğinde Osmanlı yönetimine, 19. yüzyılın sonlarına doğru ise İngiltere idaresine girmiştir. Osmanlı Devleti'nin adayı fethetmesiyle birlikte Doğu Akdeniz'in bu güzide yerinde de Türk varlığı başlamış ve günümüze kadar yaşamaya devam etmiştir. 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti'nin Rus Çarlığına yenilmesi Akdeniz'deki dengeleri de değiştirmiştir. Birleşik Krallık Rusya karşısında yeni bir stratejik güvenlik konseptine geçtiği için savunma hattını Karadeniz'den Akdeniz'e çekmiş ve bu bağlamda adayı Osmanlı İmparatorluğu'ndan almıştır. İngilizler ada idaresini kontrol etmeye başladıktan sonra ilk düzenlemeye gittikleri konulardan birisi de eğitim olmuştur. İlk başlarda İngilizler adada yaşayan toplumların tepkisini çekmemek için var olan eğitim yapısında çok fazla değişikliğe gitmemişlerdir. Fakat ilerleyen yıllarda adayı daha merkeziyetçi bir idari yapı ile yöneterek kendilerine bağlı topluluklar yaratmak istemişlerdir. İngiliz idaresinde İngiltere'ye bağlı kalan Kıbrıslı Türk eğitimcilerden biri de İbrahim Hakkı'dır. İbrahim Bey, 1904 yılında Maarif Dairesinde Müfettiş Muavini olarak göreve başlayarak sırasıyla Müslüman/Türk Maarif Encümenliği Tercümanı ve Türk Okulları Müfettişliği görevlerinde bulunmuştur. Uzun yıllar müfettişlik görevini sürdüren İbrahim Hakkı Bey, bu görevinden 1949 yılında emekli olmuştur. Bu arada İbrahim Hakkı yazdığı ders kitaplarıyla da Kıbrıs Türk eğitim hayatına önemli katkılar sağlamıştır. Sonuç olarak İbrahim Bey'in Kıbrıs eğitim tarihine birçok yönden etkisi olmuştur.

The Role of Music Education in National Identity

“…Osmanlı İmparatorluğu yönetimi boyunca Kıbrıs'ta eğitim dini ağırlıklıydı. 1924 yılında ilkokulların genelinde uygulanan öğretim programında müzik dersi de ilk kez yer almış, 1928 yılında Lefkoşa Türk Lisesi'nin müdürlüğüne getirilen İsmail Hikmet, müzik enstitüsü kursunu başlatmıştır, 1929 yılından sonra ise Kıbrıs'taki Türk okulları Türkiye'de uygulanan öğretim programını takip etmişlerdir (Özkul, Tufan & Özsezer, 2017). Darülelhan (Türk musikisi konservatuvarı) 1925 yılı başlarında Kıbrıs'ta kurulmuş Kıbrıs Türklerinin mesleki müzik yaşantılarına önemli katkısı olmuş ilk müzik eğitimi kurumudur, kurum Türk müziği alanında eğitim vermiştir, 1935-1936 yıllarında kapanmış, 1942'de ise tekrar açılmıştır (Yeşilada, 2002)).…”

“…1938 ders yılında "musiki" adını alan müzik dersi, ortaokul ve lise öğretim programlarında da yer almıştır, 1944-1945 öğretim yılından başlayarak müzik dersi ilkokul ve ortaokullarda haftada iki saat teorik ve uygulamalı olarak verilmeye başlanmıştır (Yeşilada, 2002). 1954 yılı ilkokul öğretim programında müzik dersi yer almaya devam etmiştir (Özkul, Tufan & Özsezer, 2017). 1959 yılının sonunda İngiliz Yönetiminin çekilmesiyle Türk toplumunun eğitimi ile ilgili kararlar tamamen Kıbrıs Türk Maarif dairesine bırakılmıştır (Sungurtekin, 2003).…”