Kent Parklarinda Kullanilan Bazi Odunsu Süs Bi̇tki̇leri̇ni̇n Poli̇nasyon Değerleri̇ Bakimindan İrdelenmesi̇

Abstract

Doğadaki hassas ekosistem dengesinin sürdürülebilirliği bitkiler ve polinatörler arasındaki sağlıklı ilişkinin devamlılığına bağlıdır. Son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliği etkileriyle habitat kayıpları yaşandıkça polinasyonun (tozlaşmanın) önemi daha da artmıştır. Günümüzde giderek artan kentsel doku içerisinde biyoçeşitlilik için adeta bir vaha oluşturan kentsel yeşil alanlar birçok canlının yanı sıra polinatörlerin de yaşamı için önemli kaynaklar sunmaktadır. Kentsel peyzajda kullanılan bitkiler bu anlamda oldukça önemli bir değere sahiptir. Ancak kentsel alanlarda kullanılan bitkilerin polinasyon değerleri konusundaki bilgilerimiz kısıtlıdır. Bu çalışmada Doğu Karadeniz de yer alan Trabzon, Rize ve Artvin’deki kent parklarında nispeten daha yaygın kullanılan bazı odunsu süs bitkilerinin polinasyona kaynak oluşturma değerleri irdelenmiştir. Yapılan literatür ve gözlem çalışmaları sonucunda kent parklarında kullanımı yaygın olan 40 familyaya ait toplam 104 taksonun polen, nektar ve salgı kaynağı olma özellikleri ve çiçeklenme periyotları belirlenmiştir. Üç kentin ortalama sıcaklık değerlerine göre polinasyonun aktif olduğu dönemlerde kaynak oluşturan takson sayıları ortaya konulmuştur. Elde edilen veriler taksonlardan 85’inin polen, nektar ve salgı ürünlerinden en az ikisini ürettiğini göstermiştir. Çiçeklenme dönemleri bakımından en fazla çiçeklenmenin Mayıs ayında (76 takson) gerçekleştiği ancak polinasyonu kış ve sonbahar mevsimlerinde bile destekleyen bazı taksonların kent parklarında kullanılmış olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak kentsel yeşil alanların önemli bir parçası olan kent parklarında kullanılan birçok takson polinasyona kaynak oluşturma bakımından önemli bir değere sahiptir. Bu çalışma polinasyon potansiyeli taşıyan kentsel bitki envanterlerine bir katkı sunmaktadır.

Trabzon Kent Merkezi̇ Örneği̇nde Kent Ormani Olabi̇lecek Yeşi̇l Alan Kullanimlarinin Terci̇h Edi̇lebi̇li̇rli̇ği̇

“…Urban green spaces fulfill the functions such as cleaning the air, providing climate, wind and erosion control, creating a pollen source, bringing nature into the city by making wildlife a part of the city (Tülek and Mirici 2019;Güneroğlu and Pulatkan, 2021;Sarı, 2021;Ekren and Çorbacı, 2022). In addition, urban green spaces reduce the effect of heat islands with their cooling effects and control environmental pressures (Hamada and Ohta 2010;Cohen et al 2012).…”

An Investigation on Plants with Allergic Pollen: The Case of Rize Urban Open Green Areas

“…One of the most important negative effects of plants on human health is allergic reactions caused by pollen (Cariñanos, Grilo, Pinho, Casares-Porcel, Braquinho, Acil & Calaza-Martinez, 2019;Hsieh, Yu, Tai, Jan, Wen, Lin & Tseng, 2019;Kasprzyk, Ćwik, Kluska, Wójcik & Cariñanos, 2019;Lara, Rojo, Fernández-González &Pérez-Badia, 2019;Aerts, Stas, Vanlessen, Hendrickx, Bruffaerts, Hoebeke & Aerts, 2020). Pollen, which is an important food for many living creatures such as bees, insects, and birds, has a key role in the continuation of the generations of plants (Gunnell, Williams & Murphy, 2019;Stoskopf, Tomes & Christie, 2019;Quinlan, 2020;Sarı, 2021). In addition, pollen is one of the essential substances in nature for human survival (Kieliszek, Piwowarek, Kot, Błażejak, Chlebowska-Śmigiel & Wolska, 2018).…”