Karanlik Üçlü’nün (Narsi̇si̇zm, Makyaveli̇zm Ve Psi̇kopati̇) İş Tatmi̇ni̇ne Etki̇si̇ni̇n İncelenmesi̇

Abstract

Kişilik özellikleri örgütsel bağlamda ağırlıklı olarak normal kişilik özellikleri kapsamında incelenmektedir. Bu doğrultuda kişilik özellikleri ağırlıklı olarak beş faktör kişilik özellikleri çerçevesinde ölçülmektedir. Bu durum manipülatiflik, bencillik, kendini beğenmişlik, çıkarçılık, duyarsızlık ve dürtüsellik gibi davranışsal eğilimlerin örgütsel bağlamda incelenmesini kısıtlamaktadır. Bu sebeple son zamanlarda uluslararası alanda karanlık kişilik özellikleri klinik psikoloji, kişilik psikolojisi ve örgütsel psikoloji alanlarında yaygın bir şekilde incelenmeye başlanmıştır. Ülkemizde ise karanlık kişilik özelliklerini bir arada örgütsel bağlamda inceleyen çalışma sayısı kısıtlıdır. Bu sebeple Türkiye örnekleminde karanlık kişilik özelliklerinin özellikle örgütsel bağlamda incelenmesi gerekmektedir. Böylelikle kişilik özelliklerinin örgütsel tezahürlerinin anlaşılmasına katkı sunacaktır. Bu çalışmada, Karanlık Üçlü'nün (subklinik narsisizm, Makyavelizm ve subklinik psikopati) iş tatminine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada veriler, İstanbul'da faaliyet gösteren iki ayrı özel sigorta şirketi çalışanlarının katılımı ile elde edilmiştir. Bu kapsamda toplamda 204 adet geçerli anket formu elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, narsisizm, Makyavelizm ve psikopati iş tatmini ile negatif ve anlamlı bir şekilde ilişkilenmiştir. Makyavelizm ve psikopatiye kıyasla, narsisizm iş tatmini ile daha zayıf düzeyde ilişkilenmiştir. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, sadece psikopati iş tatminini negatif yönde etkilemiştir. Bulgular tartışma bölümünde incelenmiş ve birtakım araştırma önerileri ileri sürülmüştür.

“Behzat Ç.: Seni Kalbime Gömdüm” Filminin Psikopatoloji ve Nesne İlişkileri Temelinde İncelenmesi

“…Psikopatinin temel özelliklerine bakıldığında yüzeysel ilişki kurma, başkalarına bağlılık ve sadakat göstermeme, agresif davranışlar sergileme, insan ve hayvanlara zalimce davranma gibi suç işlemeye yönelik davranışlardan bahsedildiği görülmektedir (Geçtan, 1993;Özsoy ve Ardıç, 2017). Red Kit'in yurt müdürünün balıklarını öldürmesi, askerde komutanının köpeğini öldürmesi ve insanları canlı bir şekilde gömerek bir tür işkence yöntemi ile öldürmesi bu zalimce ve suç işlemeye yönelik davranışlara örnek olarak gösterilebilir.…”

Si̇nema Fi̇lmleri̇ndeki̇ Muhasebeci̇ Karakterleri̇ni̇n Ki̇şi̇li̇k Özelli̇kleri̇ Hollywood Fi̇lmleri̇ İncelemesi̇

“…Kişiliğin karanlık yönü narsisizm, Makyavelizm ve psikopati yapılarından oluşmakta "Karanlık Üçlü (Dark Triad)" olarak adlandırılmaktadır (Paulhus ve Williams, 2002 akt., Özsoy ve Ardıç, 2017 özellikleri (narsisizm ve psikopati 1 için) ve kişilik bozuklukları için DSM-V'te yer alan kişilik bozukluklarının tanı ve teşhisi için gerekli olan özellikler listesinden yararlanılmıştır. Ancak hiçbir karaktere herhangi bir kişilik bozukluğu teşhisi konulmamış, böyle bir amaç güdülmemiş, sadece söz konusu film karakterlerinin belirgin özelliklerine dayanarak çıkarsamalarda bulunulmuştur.…”

“…Örgütlerde bireysel farklılıkların rolünün anlaşılabilmesi için incelenen temel konulardan biri kişiliktir. Bu doğrultuda çalışanların kişilik özelliklerinin örgütsel yansımaları hakkında çok sayıda çalışma yapılmaktadır (Özsoy, 2017 (Özsoy ve Ardıç, 2017). Literatür incelendiğinde muhasebe alanında yapılan ulusal çalışmalarda kişilik özelliklerinin çok az çalışmaya konu olduğu gözlemlenmektedir.…”

Üniversite Öğrencilerinde İlişkisel Saldırganlık: Karanlık Üçlü Kişilik Özelliklerinin Rolü

“…Bu kişiler, kendilerini çok belli etmemeye, olaylarda baskın olmamaya dikkat ederler. Ancak sayılan bu özelliklerin hemen hemen tüm bireylerde belli ölçülerde görülebileceği düşünüldüğünde, Makyavelist bireylerin bu tür davranışları amaçlı, sürekli ve tekrarlı olarak yaptıkları belirtilmektedir (Özsoy ve Ardıç, 2017). Bununla birlikte popüler olmayan bireyler, sosyal olma gücünü, popülerliği sayesinde elde edemedikleri için farklı yollar deneme gereği duyup bu yönde hareket etme eğilimi göstermektedirler (LaFontana ve Cillessen, 2002).…”

“…Ayrıca ilişkisel saldırganlığı tercih eden bireyler, fiziksel saldırganlığı tercih edenlere göre daha fazla Makyavelist davranışlar sergilemektedirler (Peeters, Cillessen ve Scholte, 2010). Karanlık Üçlü kişilik özelliklerinden bir diğeri olan narsisizm, kendinde olmayan bazı özelliklerin ya da psikolojik gereksinimlerin yoksunluğunun bilinçaltına itilmesi, kişinin kendi kendine var ettiği aşırı büyütülmüş benlik olarak açıklanmaktadır (Özsoy ve Ardıç, 2017). Narsisizmde, fiziksel bir temastan çok sözle başkalarına zarar verme ve onları incitme davranışları görülmektedir (Jonason, Richardson ve Potter, 2015).…”