Ji̇nekoloji̇k  kanser  tedavi̇si̇  sirasinda  yaşanan  psi̇koloji̇k   Sorunlarin  kadinin  ci̇nsel  yaşamina  etki̇si̇

Abstract

ÖZET

Sexual Problems in Women with Cancer

“…Böylece genital vazokonjesyonu azaltıp cinsel uyarının bozulmasına yol açar. Vazokonjesyonun azalması kadında lubrikasyonun azalmasına, buna bağlı olarak disparoni ve vajinusmus sorunları yaşamalarına neden olur ve cinsel yaşamı olumsuz etkiler (17) . Özellikle anksiyetesi ve depresyonu olan kanserli hastalarda cinsel disfonksiyonun daha yaygın görüldüğü bildirilmektedir (18) .…”

“…Genç hastalara uygulanan bilateral salfingoooferektomi östrojen yoksunluğu nedeniyle erken menapoza neden olabilir (6,19,22,23) . Östrojen eksikliği beyin kimyasını ve birçok nörotransmitter aminlerin konsantrasyonunu değiştirerek sıcak basmaları, uyku bozuklukları, depresyon ve ruh halinde değişikliklere neden olur (17) . Yine hastalarda bilateral salfingoooferektomiye bağlı over kaynaklı testosteron kaybı olacağından cinsel uyarılma sorunları yaşanabilir (22,23) .…”

Kanserli hastalarda cinsellik nasıl değerlendirilmeli?

“…[26] Onkoloji klinik/polikliniklerinde hastaların cinsellik açısından değerlendirilmesi, endişe duyduğu konuların belirlenmesi ve cinsel danışmanlık hizmeti verilmesi, önemli bakım kriteri olmakla beraber, rutin olarak uygulanan bir işlem değildir. [27,28] Hemşirelerin, kanser hastalarının cinselliğini değerlendirmesi, uygun girişimi planlayabilmesi ve danışmanlık yapabilmesi için birtakım özelliklere sahip olması gerekir. [27] Bu özelliklerin bazılarına kısaca değinecek olursak; hemşireler, cinsellikle ilgili konularda rahat olmalı, etkili iletişim becerilerini kullanabilmeli, kadın ve erkeğe özgü uygun cinsel soru formlarını uygulayabilmeli (Tablo 1, Tablo 2), sağlıklı ve hasta bireylerin cinselliği hakkında temel bilgisi yeterli olmalı, cinselliği değerlendirirken bu konuda geliştirilen modelleri uygun şartlarda kullanabilmelidir.…”

“…[27,28] Hemşirelerin, kanser hastalarının cinselliğini değerlendirmesi, uygun girişimi planlayabilmesi ve danışmanlık yapabilmesi için birtakım özelliklere sahip olması gerekir. [27] Bu özelliklerin bazılarına kısaca değinecek olursak; hemşireler, cinsellikle ilgili konularda rahat olmalı, etkili iletişim becerilerini kullanabilmeli, kadın ve erkeğe özgü uygun cinsel soru formlarını uygulayabilmeli (Tablo 1, Tablo 2), sağlıklı ve hasta bireylerin cinselliği hakkında temel bilgisi yeterli olmalı, cinselliği değerlendirirken bu konuda geliştirilen modelleri uygun şartlarda kullanabilmelidir. Cinsellikle ilgili yeterli eğitim alt yapısına sahip olan hemşirelerin, cinsellikle ilgili konularda duyarlılıklarının artacağı, diğer fikirlere karşı açık ve saygılı olabileceği, cinsel konularda rahatça konuşabileceği, kişinin cinsel değerlendirmesini kapsamlı olarak yapabileceği, cinsel sorunları gelişmeden önce fark edip bu konuda gerekli önlemleri alabileceği öngörülür; bu kişiler, cinsellikle ilgili sorunların çözümünde hemşire olarak verebileceği danışmanlığı planlayabilir veya ilgili uzmanlara yönlendirerek tedavi ve bakımının takibini yapabilir.…”