İsim Ne Söyler: Nitel Bir Araştırma

Abstract

İsim, kişiyi tanımlayan ve ona doğumundan ölümüne kadar eşlik eden temel kavramlardan biridir. İsim üzerine pek çok alanda çalışmalar yapılmıştır. Bunların arasında psikanalitik çalışmaların yeri klinik anlamda önem arz etmektedir. Lacan'ın teorisine göre, isim kişiyi tanımlamanın yanında kişiye bağlı da olan bir gösterendir. Bununla birlikte, isim ismi veren kişinin kendi bilinçdışı süreçlerini de üzerinde taşır. Bu araştırmada isim olgusu; katılımcıların isimlendirilme süreçleri, çağrışımları ve aile ilişkileri çerçevesinde incelenerek elde edilen bulgular Lacanyen bakış açısıyla yorumlanmıştır. Bunun için 22 ve 27 yaş aralığında, kendisine isim koyulma süreçlerini bilen altı üniversite öğrencisi ile yaklaşık bir saat süren görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın veri analizi Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz ile yapılmıştır ve sonucunda da dört tema elde edilmiştir: "İsmim Ben'im", "Hayal Edileni Yansıtma", "Duruşunu İsimle Gösterme" ve "İsimle Değer Kazanma". "Duruşunu İsimle Gösterme" teması hariç bütün temalar ayna evresinde çocuğun isimlendirilerek Başka'nın onayını alması, kendi imgesiyle özdeşleşmesi ve Başka'nın alanında yer edinmesi ile açıklanmıştır. Duruşunu isimle gösterme teması ise kişinin ayrışma çabasını isim göstereni üzerinden sahnelemesi ile bağlantılı olarak yorumlanmıştır. Sonuç olarak, isim kişinin kendi imgesiyle birlikte etiket olarak taşıdığı ve gelişimindeki temel kavramları yaşantısında tekrarlamasına aracı olan bir gösteren olarak değerlendirilmiştir.