Məqalədə displastik koksartroza görə bud-çanaq oynağında həyata keçirilmiş total artroplastikadan sonra oynaqətrafı heterotopik ossifikasiya hadisələrinin rastgəlmə tezliyinin öyrənmək, onların oynağın hərəkət həcminə və klinik-funksional göstəricilərə təsirini araşdırmaq məqsədilə aparılmış tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir. Tədqiqat 2017-2019-cu illərdə bud-çanaq oynağının displastik koksartrozuna görə müraciət etmiş 28-79 yaşlı (orta yaş: 50,9±0,9 il) 135 xəstənin (125 qadın,10 kişi) cərrrahi müalicəsinin nəticələri əsasında aparılmışdır. 114 xəstənin (84,4%) yaşı 60-dan aşağı, 21 xəstənin yaşı isə (15,5%) yaş 60-dan yuxarı olmuşdur. Oynağın hərəkət göstəriciləri qoniometr vasitəsilə, hərəkət həcmi Merle d´Aubigne Postel metodu ilə, klinik şikayətlər WOMAC osteoartrit indeksindən istifadə edilməklə, funksionallıq Harris bud-çanaq şkalası (BÇŞ) üzrə, ağrıların lokalizasiyası və şiddəti isə Vizual Analog şkalası (VAŞ) ilə qiymətləndirilmişdir. Tədqiqat göstərmişdir ki, total artroplastikadan sonra 17 xəstədə (12,6%) oynaqətrafı heterotopik ossifikasiya (HO) baş vermişdir. Əməliyyatdan sonra 97 xəstədə (71,9%) bud - çanaq oynağı nahiyəsində ağrılar tamamilə aradan qalxmış, 37-xəstədə (27,4%) zəif, 1 xəstədə isə (0,7%) orta şiddətli ağrılar müşahidə edilmişdir. Yeriş parametrlərinin təhlilində əməliyyatdan əvvəl 7 xəstədə (5,2%) yerimənin tam itirilməsi, 128 xəstədə (94,8%) şiddətli axsama müəyyən edilsə də, total artroplastikadan sonra bütün xəstələrdə yerimə bərpa olmuş, onlardan 106 xəstədə (78,5%) axsama qeydə alınmamışdır. Yalnız 29 xəstədə (21,5%) yüngül (zəif) axsama müşahidə edilmişdir. Orta hesabla 18 aylıq müşahidə dövründə bütün pasientlərdə oynağın kinik-funksional göstəriciləri yaxşılaşmışdır. Əməliyyatdan sonra klinik şikayətlər WOMAC osteoartrit indeksinə görə 65 baldan 10-bala qədər azalmış, oynağın funksional göstəriciləri Harris bud çanaq şkalasına görə 10 baldan 75-bala qədər, Merle d´Aubigne Postel şkalası üzrə nəticələr 8 baldan 16-bala yüksəlmişdir.
The research article provides information about a study conducted to investigate the frequency rate and impact of periarticular heterotopic ossification (HO) events on the range of motion and clinicalfunctional outcomes following total arthroplasty in patients with dysplastic coxarthrosis. The study included 135 patients aged 28-79 (mean age: 50.9±0.9 years) who applied to the arthroscopy and arthroplasty (125 women, 10 men) was conducted based on the results of surgical treatment. According to the age group, there were 114 patients under 60 years (84.4%), and 21 patients over 60 years (15.5%). Total arthroplasty was performed in all patients. Joint range of motion indicators were assessed using a goniometer, range of motion was assessed using the Merle d'Aubigne Postel method, clinical complaints were assessed using the WOMAC osteoarthritis index, functionality was assessed using the Harris Hip Scale (HHS), and pain localization and severity were assessed using the Visual Analogue Scale (VAS). The study showed that articular HO occurred in 17 patients (12.6%) after total arthroplasty. After the surgery, 97 patients (71.9%) had pain in the hip-pelvic joint area, 37 patients (27.4%) had mild pain, and 1 patient (0.7%) had moderate pain. In the analysis of gait parameters, complete loss of walking in 7 patients (5.2%) and severe uneven gait in 128 patients (94.8%) were determined before surgery, but after total arthroplasty all patients recovered, of which 106 patients (78.5%) no uneven gait was recorded. Only 29 patients (21.5%) had mild (weak) uneven gait. During the average observation period of 18 months, the clinical and functional indicators of the joint improved in all patients. After the surgery, clinical complaints decreased from 65 points to 10 points according to the WOMAC osteoarthritis index, functional indicators of the joint increased from 10 points to 75 points according to the Harris Hip Scale, the results of the Merle d'Aubigne Postel scale results increased from 8 points to 16 points.
Приведены сведения о научно-исследовательской работе, проведенной с целью изучения частоты явлений гетеротопической оссификации (ГО) вокруг сустава после тотальной артропластики (ТA) тазобедренного сустава при диспластическом коксартрозе (ДКА), а также изучения их влияния на объем движений в суставе и клинико-функциональные показатели. Данное исследование проводилось в 2017-2019 гг. у 135 пациентов (125 женщин) с диспластическим коксартрозом тазобедреннего сустава в возрасте 28-79 лет (средний возраст: 50,9±0,9 лет) по результатам их хирургического лечения. По возрастной группе до 60 лет было 114 больных (84,4%), старше 60 лет — 21 (15,5%). Всем пациентам было выполнено ТA. Показатели движения суставов оценивали на гониометре, объем движений по методу Merle d´Aubigne Postel, клинические жалобы по индексу остеоартрита WOMAC, функциональность тазобедренного сустава по тазобедренней шкале Harris, локализацию и выраженность боли по визуально-аналоговой шкале (ВАШ). По результатам исследование после ТA околосуставная ГО возникла у 17 пациентов (12,6%). После операции у 97 пациентов (71,9%) наблюдалось полное исчезновение болей в области тазобедренного сустава, у 37 (27,4%) – остались умеренные боли, у 1 (0,7%) – боли средней тяжести. При анализе параметров походки до операции у 7 больных (5,2%) была выявлена полная утрата ходьбы, у 128 (94,8%) — выраженная хромота. Однако, после ТА все пациенты восстановили ходьбу, из них у 106 (78,5%) не была зафиксирована храмота. Лишь у 29 пациентов (21,5%) отмечалась умеренная (слабая) хромота. Средний срок наблюдения составлял 18 мес. Клинико-функциональные показатели сустава улучшились у всех пациентов, клинические жалобы снизились с 65 баллов до 10 по индексу остеоартрита WOMAC, функциональные показатели сустава увеличились с 10 до 75 баллов по тазобедренней шкале Harris, результаты по шкале Merle d´Aubigne Postel увеличились с 8 до 16 баллов. Установлена статистически значимая зависимость ГО от амплитуды отведения бедра в процессе послеоперационного скрининга.
