İş Aile Çatışması İle Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü

Abstract

Araştırmada, bireyin iş-aile çatışması (İAÇ) ve örgüte olan bağlılığı (ÖB) arasındaki ilişkide örgütsel sinizmin (S) aracılık rolü oynayıp oynamadığı irdelenmiştir. Araştırmanın örneklemini savunma sanayinde faaliyet gösteren bir şirketin 409 çalışanı oluşturmaktadır. Çalışmada ölçeklerin güvenilirlik ve geçerliliklerini test etmek adına açıklayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi ve doğulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Çalışmaya konu olan değişkenler arası ilişkilerin saptanması adına korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmış olup, aracılık etkisi Hayes (2013) tarafından geliştirilen SPSS Process modülü ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, bireyin iş-aile çatışması düzeyi ile örgütsel bağlılık algısı ve örgütsel bağlılığın üç alt boyutu; bireyin sinizm tutumu ile örgütsel bağlılığı ve alt boyutları arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Benzer şekilde, bireyin sinizim tutumu ile iş aile çatışması arasında da anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Yapılan analizlerin genel sonuçları ışığında; bireylerin sinizm tutumlarının, iş aile çatışması düzeyi ve örgütsel bağlılık algısı arasındaki ilişkide aracılık rolü oynadığı görülmektedir.

Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

“…Örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi inceleyen bu meta-analiz çalışmasında elde edilen ortalama etki büyüklüğü bulgusuna göre "örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm" arasında orta düzeyde negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (𝑟̅ =-0,391). Bu bulgu örgütsel bağlılık ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi araştıran birincil çalışma bulgularıyla örtüşmektedir (Aydın ve Akdağ, 2016;Altınöz, Çöp ve Sığındı, 2011;Bozkır, 2017;Bulut ve Hovardaoğlu, 2018;Candan ve Yetim, 2018;Çakar ve Çiçek, 2019;Çınar, 2019;Çillik, 2019;Doğaç, 2017;Fayganoğlu, 2021;Fındık ve Eryeşil, 2012;Kılıç, 2011 Ayrıca bu çalışmanın sonucuyla farklılık gösteren, birincil çalışmalar arasında bulunan bazı çalışmalarda "örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizm" arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki sonucu ortaya konulmuştur (Atmaca, 2014;Kahriman, 2019;Kaygın vd., 2017).…”

“…Kurumların performansı üzerine olumlu etkisi olan yüksek örgütsel bağlılık düzeyine (Esmer ve Yüksel, 2017;Yetim, 2018) karşılık örgütsel sinizmin varlığı çalışanların performansını düşürmekte (Terzi ve Koçoğlu-Sazkaya, 2020) ve olumsuz sonuçlara neden olmaktadır (Andersson ve Bateman, 1997). Literatür incelendiğinde iki olgu arasında zıt bir ilişki olduğu sonucu gözlemlenmektedir (Aydın ve Akdağ, 2016;Altınöz, Çöp ve Sığındı, 2011;Bozkır, 2017;Bulut ve Hovardaoğlu, 2018;Candan ve Yetim, 2018;Çakar ve Çiçek, 2019;Çınar, 2019;Çillik, 2019;Doğaç, 2017;Fayganoğlu, 2021;Fındık ve Eryeşil, 2012;Kılıç, 2011;Şen ve Mert, 2018;Uygungil ve İşcan, 2018;Wanous, Reichers ve Austin, 1994;Yavuz ve Bedük, 2016).…”

Covid-19 Salgını Sürecinde İş Yükü Fazlalığı Algısı ve Tükenmişlik İlişkisinde İş-Aile Çatışmasının Aracılık Rolü(The Mediating Role of Work-Family Conflict in the Relationship Between Work Overload and Burnout During Covid-19 Pandemic)

“…Bu sürecin kaynağı kişinin işine ya da ailesine ilişkin bağlılık düzeyi, her iki alanda yaşadığı problemler ya da bu iki alandan gelen taleplerle başlayabilir. Devamında ise kişi bazen iş ya da aile hayatında bazı durumlarda ise genel yaşam tatmininde önemli miktarda azalma yaşayabilir (Çarıkçı, 2001: 2;Fayganoğlu, 2021). İş-aile çatışması, çalışmalarda işten aileye ve aileden işe çatışma şeklinde iki yönlü olarak yaşanabilmektedir.…”