Investigation of Theses on Resiliency Covering the Preschool Period Completed Between 2000-2021 in Turkey

Abstract

Araştırmanın amacı, Türkiye’de okul öncesi dönemi kapsayan 2000-2021 yılları arasında tamamlanmış psikolojik dayanıklılık konulu tezlerin incelenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’nden elde edilen 27 yüksek lisans tezi, 5 doktora tezi ve 1 tıpta uzmanlık tezi ile toplamda 33 tez oluşturmaktadır. Yüksek lisans düzeyinde ilk tezin 2013 yılında, doktora düzeyinde 2016 yılında ve tıpta uzmanlık düzeyinde 2019 yılında tamamlandığı görülmektedir. Örneklem grubu açısından yüksek lisans tezlerinde en çok okul öncesi dönem çocuğu olan annelerle, doktora tezlerinde okul öncesi dönem çocuklarıyla çalışıldığı, tıpta uzmanlık tezinde de okul öncesi dönem çocuğu olan annelerle çalışıldığı belirlenmiştir. Okul öncesi öğretmen adaylarıyla ilgili yapılmış bir teze rastlanılmamıştır. Yüksek lisans tezlerinin önemli bir bölümü Türkiye genelinde, doktora tezleri ile tıpta uzmanlık tezi İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Ölçme aracı sayısı açısından, yüksek lisans tezlerinin 1 ile 6; doktora tezlerinin 1-9 arasında farklılık gösterebildiği; tıpta uzmanlık tezinde 8 ölçme aracının kullanıldığı görülmektedir. Yüksek lisans, doktora ve tıpta uzmanlık düzeylerinde en çok tercih edilen araştırma yaklaşımının nicel, en az tercih edilen araştırma yaklaşımının ise karma olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Konu ile ilgili tezlerin anahtar kelimeler açısından dağılımına bakıldığında, 7 anahtar kelime kullanıldığı ve en sık tercih edilen kelimenin psikolojik dayanıklılık olduğu görülmektedir. Tezlerin veri toplama zamanlara göre dağılımına bakıldığında ise 33 tezin kesitsel desende hazırlandığı, boylamsal bir çalışmanın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Tezlerin konu dağılımlarına bakıldığında ise postpartum depresyon, öz şefkat ve psikolojik dayanıklılık konu başlığında iki tez olduğu, diğer tezlerin konu ve değişken açısından çeşitlilik gösterdiği söylenebilir.