ÖzBu çalışmada, bitmiş çinko karbon ve alkali pillerden hazırlanan atık pil tozundaki çinko oksidin nitrik asit çözeltisinde çözündürülerek giderilmesinden sonra geriye kalan liç kalıntısındaki manganın çözünürlüğü için optimum parametre değerleri belirlenmiştir. Sülfürik asit derişimi, reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon süresi bağımsız değişkenler olarak seçilmiş ve çözünürlüğe etki eden parametre değerlerini optimize etmek için yanıt yüzey yöntemi (RSM) kullanılmıştır. Mangan çözünürlüğünü arttırmak için indirgen madde olarak melas kullanılmıştır. Proses parametrelerinin etkilerini görebilmek için deneysel bulgulara çoklu regresyon analizi yapılmış ve modifiye bir denklem elde edilmiştir. Deneyler sonucunda sülfürik asit derişimi, reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon sürenin artmasıyla liç veriminin arttığı belirlenmiştir. Reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon sürenin çözünme üzerinde daha etkili parametreler olduğu gözlenmiştir. Maksimum liç verimine ulaşmak için optimum deney koşulları 2,07 mol/L, 68,8 °C ve 120 dk olarak bulunmuştur. Optimum koşullar altında mangan çözünürlüğünün %93 olduğu belirlenmiştir.
AbstractIn this work, the optimal parameter values for the dissolution of manganese in the leach residue were determined after zinc oxide in the waste battery powder prepared from spent zinc carbon and alkaline batteries was removed by dissolving in nitric acid solution. The concentration of sulfuric acid, reaction temperature and reaction time were selected as independent variables, and response surface method (RSM) was used to optimize the parameter values that have an effect on the dissolution. Molasses was utilized as reducing agent to increase the dissolution of manganese. To see the interactive effects of process variables, the multiple regression analysis to the experimental findings was performed, and a modified equation was obtained. At the end of the experiments, it was determined that the leaching efficiency increased with an increase in the concentration of sulfuric acid, reaction temperature and reaction time. It was observed that the reaction temperature and reaction time were more effective parameters on the dissolution. To reach the maximum leaching efficiency, the optimum experimental conditions were found to be 2.07 mol/L, 68.8 °C and 120 min. It was determined that 93% of manganese in the solid residue was dissolved under optimal conditions.