INVESTIGATION OF COMPONENTS OF THE AXIOMATIC SYSTEM IN 9th GRADE MATHEMATICS TEXTBOOKS IN TÜRKİYE

Abstract

İspatlama sürecinde matematiksel ve mantıksal argümanlarla geçerli ve resmi bir ispata ulaşılana kadar atılan her adımda aksiyomatik sistemin bileşenlerinden faydalanılmaktadır. Aksiyomatik sistemde tanımsız terimler, tanımlı terimler, tanımlar, postulatlar, aksiyomlar ve lemmalar kullanılarak ispatlama veya çürütme ile teoremler veya yanlış önermeler ile bunların sonuçları elde edilir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki 9. sınıf matematik ders kitaplarında aksiyomatik sistemin bileşenlerinden hangilerine nasıl yer verildiğini incelemektir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi tercih edilmiştir. Örneklem ise amaçlı örnekleme tekniklerinden biri olan ölçüt örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri 2022-2023 eğitim-öğretim yılında 9. sınıf ortaöğretim matematik derslerinde okutulması kararlaştırılan üç ders kitabından toplanmıştır. Ders kitaplarından ulaşılan veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgular tablolaştırılmış ve birebir alıntılarla desteklenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre ders kitaplarında aksiyomatik sistemin bileşenlerinden bazılarının tanımlarına yer verilirken bazı bileşenlerin ders kitaplarında hiç geçmediği görülmektedir. Bazı bileşenler de tanımlarına yer verilmeden kitap metinlerinde geçmektedir. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda tüm işleyişi ve gelişimi aksiyomatik sistem içerisinde olan modern matematiğin öğretildiği matematik dersleri için ders kitaplarında aksiyomatik sistemin tüm bileşenlerinin eksiksiz olarak aksiyomatik yapıya ve hiyerarşik kavram yapısına uygun olarak tanıtılması önerilebilir.