Instagram Da Görülme Ve Beğeni̇lme Arzusu: Kullanici Bakiş Açisindan Değerlendi̇rme

Abstract

Özİnsanlık tarihi kadar eskilere dayanan gözetim olgusu, günümüzde küreselleşme ve elektronik iletişim teknolojileri ile her yere yayılmaktadır. Önceleri panoptik sistemdeki gibi sınırlı bir alanda yapılan gözetim, artan teknolojik imkânlarla birlikte boyut atlamış ve akışkan bir hale gelmiştir. Bu akışkanlık da bireylerin bilgilerinin kolayca elde edilmesini ve mahremiyetlerini yok edilmesine neden olmaktadır. Özellikle yeni medya ile birlikte kişisel veriler kolayca elde edilmekte, her birey gözetlemek ve gözetlenmeyi arzu eder hale gelmektedir. Hatta bireyler görülmediği zaman bu durumdan rahatsız olmakta ne kadar çok görülürse o kadar çok var olabileceğini düşünür hale gelmektedir. Günümüzde sosyal medya araçlarından Instagram görülmenin ve gözetlemenin en üst kertede yer aldığı bir mecradır. Bu çalışmada gözetim aracı olarak şekillenen Instagram'ın bireyler üzerindeki görülme arzusunu ne denli artırdığı ve bireylerin gözetlenmeyi arzu ederken iktidarların istediği ölçülerde davranış sergilediğini göstermek amaç edinilmiştir. Sınırsız bir özgürlük alanı gibi görünen internetin, aslında bireyleri kısıtladığı ve yaratılan profillere uygun davranılan sahte mutluluk alanı sunduğu çalışma boyunca gösterilmiştir. Instagram'daki kullanıcı profillerini incelemek ve gözetlenmenin bir arzu nesnesine dönüşmesini göstermek amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden anket çalışması yapılmıştır. Çalışma gerçekleştirilirken sosyal medyayı daha iyi bildiği düşünülen İstanbul Üniversitesi gazetecilik birinci sınıf ve dördüncü sınıf öğrencileri örneklem olarak belirlenmiştir. Örneklemlerden elde edilen verilerde aslında bireylerin mutluluk alanı olarak gördükleri Instagram'da, mahremiyetlerini parçaladıkları, kendilerinin dışında başka kişiliklere büründükleri görülmektedir. Bireyler mahremiyetlerini parçalarken de kaçınılmaz olarak nesneleşmektedir.