İklim ‘Mülteci’lerinin Hukuki Statü Açmazı ve Bu Açmazın Durumlarına Etkileri

Abstract

Bu çalışma iklim değişikliğinin etkilerini en erken ve en şiddetli şekilde hisseden/hissedecek kişiler olarak iklim ‘mülteci’lerinin durumlarını daha da zorlaştıran bir faktör olarak kavramsal karmaşa ve hukuki statü eksikliğinin doğurduğu sorunları açmayı amaçlamaktadır. Çalışmamız içerisinde kavramsal karmaşayla, iklim ‘mülteci’lerini karşılamak için literatürde araştırmacıların birbirinden farklı kavramları kullanmalarını ve bunun neticesinde oluşan bir ortak tanım sorununu işaret ediyoruz. Biz bu yönde ‘mülteci’ ifadesini tercih ettik çünkü iklim krizi neticesinde yerlerinden olan/olacak kişiler, her ne kadar uluslararası hukuk anlamında ‘mülteci’ olarak tanımlanmasa da durumlarının aciliyeti ve uluslararası korumaya muhtaç pozisyonlarını vurgulamak bakımından ‘göçmen’ terimi yerini ‘mülteci’ teriminin kullanılmasının daha yerinde olacağını öne sürüyoruz. Hukuki statü eksikliği ise, iklim krizi gibi dünyanın yüzleşmek durumunda kaldığı mevcut en ciddi ve yıkıcı fenomenin etkilerine ilk ve en şiddetli biçimde maruz kalacak kişilerin hukuki statülerini evrensel olarak belirleyen ve ilgili statü gereği uluslararası koruma sağlayan herhangi bir evrensel bağlayıcı metnin bulunmamasını işaret ediyoruz. Nihayetinde böylesi bir hukuki tanım ve korumadan mahrum kalan kişilerin durumunun, önümüzdeki yıllarda iklim değişikliğinin etkilerini daha da hissettirmesiyle birlikte daha da kritik bir hal alacağını iddia ediyor ve bazı çözüm önerilerini çerçeveleyerek çalışmamızı sonlandırıyoruz.