İki̇nci̇ Dünya Savaşinda Türki̇ye-İran Siniri Ve Türki̇ye’ye Siğinan İranli Askerler

Abstract

Türkiye-İran sınırı, İkinci Dünya Savaşı öncesinde yapılan çeşitli anlaşmalar ile nüfus geçişleri ve ticari işbirliğine daha fazla önem veren bir yapıya kavuşturulmuştur. Türkiye'nin İran'dan gelen sığınmacılar için bir program dâhilinde ve devletler hukukuna göre geliştirdiği olumlu tavrı sonucunda oluşan bazı göç hareketleri, İkinci Dünya Savaşına kadar sürmüştür. İran'ın, İkinci Dünya Savaşında tarafsızlığını ilan etmesine rağmen, Sovyet-İngiliz orduları tarafından işgal edilmesi neticesinde, dağılan İran ordusundan bir kısım asker de Türkiye'ye sığınmıştır. Türkiye'nin İran sınırında ortaya koyduğu dostça yaklaşıma teşekkür eden İranlı askerler, bir müddet Türkiye'de misafir olarak kalmışlardır. Bu çalışma, İkinci Dünya Savaşı öncesi ve savaş sırasında, Türkiye'nin, İran sınırında geliştirdiği güvenlik ve işbirliği tedbirlerini anlatan birkaç belge ışığında ele alınmıştır. Ayrıca Türkiye'ye sığınan İranlı askerler ile Türkiye'nin İran sınırı hakkında bilgi veren arşiv belgelerinde mevcut bir teşekkür mektubu incelenmiştir.