Το θέμα της παρούσας μελέτης συνίστατο στη διερεύνηση της ερμηνείας του Βησσαρίωνα για την περί ψυχής θεωρία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, με κύριο θεματικό άξονα το ζήτημα της αθανασίας της ψυχής που προβάλλεται στα κεφάλαια II. 8, III. 22 και III. 27 από το ελληνικό κείμενο Ἔλεγχοι τῶν κατὰ Πλάτωνος βλασφημιῶν (1458/1459) και το λατινικό κείμενο In Calumniatorem Platonis (1469), που είναι μετάφραση αυτού. Η έρευνα στηρίχθηκε στη συστηματική μελέτη της κριτικής έκδοσης του Mohler (1927) που περιλαμβάνει τα δύο κείμενα. Η μέθοδος που έχει χρησιμοποιηθεί είναι ιστορικοφιλοσοφική. Η διατριβή διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο είναι εισαγωγικής μορφής: παρουσιάζεται συνοπτικά ο βίος του Βησσαρίωνα, το ιστορικό της σύνθεσης του In Calumniatorem Platonis και εξετάζεται ο ρόλος αυτού στην εξέλιξη της διαμάχης αριστοτελικών-πλατωνικών μέσω της συγκριτικής παρουσίασης της θεματολογίας αυτού και του Comparatio Philosophorum Aristotelis et Platonis (1458) του Γεώργιου Τραπεζούντιου. Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρείται η κριτική προσέγγιση του κεφαλαίου II. 8, αναφορικά με την περί ψυχής θεωρία του Πλάτωνα, και δη τον ορισμό της ψυχής ως αὐτοκίνητος, τις αποδείξεις υπέρ της αθάνατης φύσης της ψυχής και τη δημιουργία της έλλογης ψυχής από τον Θεό. Στο τρίτο κεφάλαιο σκιαγραφείται η περί ψυχής θεωρία του Αριστοτέλη, όπως προβάλλεται στο κεφάλαιο III. 22 και III. 27, εν αναφορά με το ὄχημα της ψυχής, τη δημιουργία της ψυχής, το πλήθος των ψυχών και την αθάνατη φύση της ψυχής. Στο τέταρτο κεφάλαιο ανακεφαλαιώνονται οι βασικές θέσεις που υποστηρίχθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια αναφορικά με την πρόσληψη της αριστοτελικής και πλατωνικής θεωρίας της ψυχής από τον Βησσαρίωνα, όπου απεδείχθη ότι η ερμηνευτική προσέγγιση του Βησσαρίωνα σχετικά με την περί ψυχής φιλοσοφία του Πλάτωνα στοιχειοθετείται εξίσου στη συστηματική μελέτη των πλατωνικών διαλόγων (Νόμοι, Φαῖδρος, Φαίδων, Πολιτεία, Τίμαιος) και νεοπλατωνικών κειμένων (Περί της κατά Πλάτωνα Θεολογίας, Στοιχείωσις Θεολογική, Εις τον Τίμαιον), ενώ σχετικά με την περί ψυχής φιλοσοφία του Αριστοτέλη θεμελιώνεται στις ερμηνείες των Περιπατητικών, υπομνηματιστών και Σχολαστικών (Αλέξανδρος Αφροδισιεύς, Θεόφραστος, Θεμίστιος, Avicenna, Averroes, Thomas Aquinas, Duns Scotus, Thomas Anglicus) προς αποσαφήνιση των αριστοτελικών θέσεων που προβάλλονται στα έργα Περὶ Οὐρανοῦ, Περὶ Ψυχῆς, Περὶ Ζῴων Γενέσεως και Τὰ Μετὰ τὰ Φυσικὰ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Βησσαρίων αποκαθιστά μεν τα ερμηνευτικά ατοπήματα του Τραπεζούντιου σχετικά με την πλατωνική και αριστοτελική θεώρηση της αθανασίας της ψυχής, αναδεικνύει δε τις κοινές μεταξύ των δύο φιλοσόφων θεωρίες αλλά και διαφορές. Η μελέτη ολοκληρώνεται με το Επίμετρο, όπου παρουσιάζονται οι κώδικες και τα χειρόγραφα ελληνικής και λατινικής γραμματείας που διέθετε ο Βησσαρίων στην προσωπική συλλογή του. Η επιλογή έχει γίνει με κριτήριο τις άμεσες και έμμεσες αναφορές του Βησσαρίωνα σε κείμενα φιλοσόφων (Ελλήνων, Λατίνων και Αράβων) στα προς εξέταση κεφάλαια, καθώς και τις ιδιόχειρες σημειώσεις-διορθώσεις του Βησσαρίωνα που εντοπίζονται σε αυτούς τους κώδικες και χειρόγραφα.