Home Concept in Islamic Civilization

Abstract

Mekân, insanın kendi eliyle işlediği yerdir. Her mekân bir yer olsa da her yer bir mekân değildir. Bir yere mekân denilebilmesi için insanın kendi elinin değmesi gerekmektedir. Bu anlamıyla ev, bir mekândır. Mekânlar inşa edilirken din, kültür, medeniyet ve coğrafya gibi olgular belirleyici olabilmektedir. Çünkü mekân; anlamsız, ruhsuz, kimliksiz değildir. Mekân, medeniyetin aynasıdır. Ev, medeniyetin ifadesidir. Ev, artık buradayız sözüne karşılık gelmektedir. İnsanlar ve toplumlar tarih boyunca çeşitli evler inşa etmişlerdir. Bu çalışma, İslam medeniyetinde ev tasavvurunun nasıl oluştuğu problemine yanıt aramaktadır. İslâm medeniyeti, ister zengin olsun ister fakir, herkesin güzel mekânlarda yaşama hakkını gözetir. Çünkü bu telakkide mülk Allah’ındır ve diğer kültürlere yaptığı en önemli katkı, güzelliğin sevgisi ve terbiyenin yüceliğidir. Bu durumda mülkiyet, hiçbir zaman Allah’ın yarattığı dünyayı kirletmek için kullanılmaz. Bilakis insanın en mühim vazifesi, yaşadığı çevreyi güzelleştirmektir. İslam mimarisinde konutlar, sürekli değişen aile yapısına uyum sağlamak üzere hafif malzemelerle inşa edilirken han, hamam, cami, medrese gibi toplum hizmetine sunulan yapılar ise kalıcı malzeme ile inşa edilmiştir. Bu durum geçici/kalıcı tasnifinin objektif alana kâmil bir biçimde yansımasıdır. Standart mimari unsurları kullanarak şehre kazandırılmış üslup bütünlüğü; yaşanılan zamanı, çevre şartlarını ve şehrin dinamik yapısını göz önünde tutan bir hassasiyete işaret eder. Bu çalışmada İslam medeniyetinde ev konusu; mahremiyet, fanilik, tevhit anlayışı, sadeliğin içindeki estetik kavramları ve İslam’ın ilk evi olan Dârulerkam örneği üzerinden incelenecektir.