Hitit Çiviyazılı Belgelere Göre (É)/(GIŠ)šinapši- Üzerine Bazı Gözlemler

Abstract

M.Ö. 2.binyılda Anadolu’da hüküm sürmüş Hititlerin geride bıraktıkları Hititçe çiviyazılı metinlerde çeşitli mimari yapıların adlarıyla karşılaşmaktayız. Bu yapıların arasında ise (É)/(GIŠ)šinapši- yer almaktadır. Hurrice “šin”- kökünden türetilen (É)/(GIŠ)šinapši-, ilerleyen dönemlerde Hurri ve Babil topraklarında kutsal bir mekân olarak sayılmıştır. (É)/(GIŠ)šinapši- yapısında genellikle günahlardan arınmak, adak adamak gibi ritüeller gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte Hititçe kaynaklarda bir yer adı olarak Šinapši Dağı da geçmektdir. Adı geçen dağın lokalizasyonu hakkında kesin bir bilgi olmasa da Šinapši Dağı’nın Kizzuwatna bölgesinde yer aldığı ve Amanos Dağları ile eşitlenebileceği fikri öne sürülmüştür. Kral ve kraliçelerin önem verdiği (É)/(GIŠ)šinapši- yapılarının kendi tanrıları bulunmakta ve bu tanrıların öfkelenmemeleri için çeşitli ritüeller gerçekleştirilmektedir. Kimi zaman yeraltı dünyasına da ait olduğu düşünülen (É)/(GIŠ)šinapši-’lerin genel anlamda kötülüğü uzaklaştırmaya hizmet eden mekanlar olduğunu söyleyebiliriz.