Hikmet Temel Akarsu’nun “Konstantinopolis Kapılarında” Adlı Tarihî Romanında Mimarî Mekân

Abstract

Tarihi romanlar, mimari mekânlar hakkında özgün ve özellikli yorumlar sunarlar. Bu yaklaşımla ele alındığında Hikmet Temel Akarsu tarafından yazılan ve Özgürlerin Kaderi adlı romanın devamı niteliğinde olup tarihi İstanbul kentinin mekânlarını plato edinen Konstantinopolis Kapılarında adlı roman incelemeye değer mekânsal betimler içermektedir. Yazarın, "Türk Ortaçağı" olarak adlandırdığı roman serisinin ikinci cildi olan Konstantinopolis Kapılarında romanında, bir bahadırlık serüveninin arka planı olarak Ortaçağ imparatorluğu Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'in mimari tasvirlerini bulunur. Dönemin şehir kurgusunu, önemli binalarını, anıtsal yapıları ve mimari mekânları çok net olarak göz önüne getirir, Romanda, Konstantinopolis'in önemli anıtsal yapılarından mabetler, saraylar, zindanlar, manastırlar, yanısıra İmparatorluk yolları, Adalar, limanlar gibi Ortaçağ mimarisine ilişkin açık ve kapalı mekânlar betimlenmektedir. Romanda geçen İznik (Nikaia), İzmit (Nikomedia) ve İstanbul (Konstantinopolis)'in dönemin kent ve mimarisine ilikişkin özelliklerinin stilize bir şekilde verildiğini saptayabilir. Kitabın platosunu ve temalarını ağırlıklı olarak oluşturan önemli yerleşim alanları Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis ve Nikaia (İznik) kentleri ve dolayısıyla onların mimarisi ve peyzajıdır. Bu roman aracılığıyla kentin tarihi ve mekânları/yapıları farklı bir bakış açısıyla değerlendirilmektedir. Makalenin sonucunda, plancı ve tasarımcıların tarihi kentlerin ruhunu algılayabilmek ve bunları kendi tasarım ve yaratılarına yansıtabilmek için sadece bilimsel materyallere, kalıtlara ve halihazırlara değil; bu tür hayal gücü ile desteklenmiş stilize yapıtlara da ihtiyaçları olduğu değerlendirmektedir.