Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Sağlık Algıları, Sağlığı Geliştirme Dersi ile Geliştirilebilir mi?

Abstract

Amaç: Bu araştırma, Sağlığı Geliştirme dersinin hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık algıları üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, tek gruplu öntest-sontest desende yarı-deneysel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Sağlığı Geliştirme dersini alan 65 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, evrenin tümü örnekleme alınmış olup araştırma çalışmaya katılmayı kabul eden 46 hemşirelik öğrencisi (katılım oranı %70,7) ile tamamlanmıştır. . Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II” ve “Sağlık Algısı Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistikler, Wilcoxon İşaretli Sıra Testi, Bağımlı gruplar t-testi ve Pearson korelasyon testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin ön test ve son test puan ortalamaları arasında; Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II ile “fiziksel aktivite”, “beslenme” ve “stres yönetimi” alt ölçekleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenirken (p<0.05), Sağlık Algısı Ölçeği açısından istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmemiştir(p> 0,05) Sonuç: Sağlığı Geliştirme dersinin, öğrencilerin sağlık davranışlarını geliştirdiği, sağlık algısını etkilemediği belirlenmiştir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılmasına yönelik derslerin hemşirelik müfredatında sürdürülmesi ve üniversitelerin tüm bölümlerine yaygınlaştırılması önerilmektedir.

The Effect of Health Promotion Course on Nursing Students’ Healthy Life Style Behaviors

“…Bulgularımıza benzer şekilde ülkemizde hemşirelik öğrencileriyle yapılan çalışmalarda da SYBD puanlarının orta düzeyin üzerinde olduğu belirtilmiştir. 13,15,17 Çalışmanın yürütüldüğü grup 3. sınıf hemşirelik öğrencileriydi ve 1. ve 2. sınıfta müfredat çerçevesinde sağlıkla ilgili birçok dersi almışlardı. Bu nedenle SYBD her ne kadar iyi gibi görünse de sağlık sisteminin gelecek mensubu olacak hemşirelik öğrencilerinde daha yüksek olması beklenirdi.…”

“…Tosunöz'ün (2021) yaptığı çalışmada sağlığı geliştirme dersinin hemşirelik öğrencilerinin SYBD toplam ve alt boyutlarından fiziksel aktivite, beslenme ve stres yönetimi, ders öncesi-sonrası puanları bakımından anlamlı fark olduğu ortaya konulmuştur. 15 Yıldırım ve arkadaşlarının (2016) hemşirelik öğrencileriyle yaptıkları çalışmada sağlığı geliştirme dersi aldıktan sonra öğrencilerin SYBD toplam puan ortalamaları ile sağlık sorumluluğu ve kişilerarası ilişkiler puan ortalamalarının dersi almadan önceki puanlarına kıyasla anlamlı olarak arttığı görülmüştür. 16 Cingil'in (2016) hemşirelik bölümü birinci sınıf öğrencileriyle yaptığı çalışmada sağlığı geliştirme dersini alan öğrencilerin ön test ve son testlerinde sadece fiziksel aktivite alt boyutu puanı arasında anlamlı fark görülmüştür.…”

“…14 Literatürde ulusal ve uluslararası düzeyde sağlığın geliştirilmesi ile ilgili derslerin öğrencilerin SYBD' a etkisini araştıran çalışmalar mevcut olsa da bu çalışmaların yeterli düzeyde olmadığı ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söyleyebiliriz. 12,13,[15][16][17][18][19] Bu nedenle çalışmanın bu alana değerli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmada hemşirelik öğrencilerinde sağlığın geliştirilmesi dersinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisini incelemek amaçlanmıştır.…”

Is Being Student at a University Effects Healthy Life Sytle Behaviours?

“…Farklı gruplar ile gerçekleştirilen çalışmalar, bireylerin demografik özelliklerinin ve aldıkları sağlık eğitiminin, sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirmelerinde önemli etkisi olduğunu ortaya koymuştur (Aksoy & Uçar, 2015, pp. 53-67;Tosunöz, 2021;Sağlık Bakanlığı, 2021, pp. 1-158).…”

“…60-68). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları veya aktiviteleri içinde; "Kendini gerçekleştirme", "Sağlık sorumluluğu", "Egzersiz ve Fiziksel aktivite", "Beslenme", "Manevi Gelişim /Tinsellik", "Kişilerarası destek", "Stres yönetimi" olarak belirtilen 6 faktörün önemli düzeyde etkisinin olduğu bildirilmektedir (Tosunöz, 2021;Karakoç, 2006, pp. 1-71) (Tosunöz, 2021).…”