Hemodiyaliz Tedavisi Alan Bireylerde Sıvı Kontrolüne Uyum ile Hastalık Semptomları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma en az altı aydır hemodiyalize giren kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda sıvı kontrolüne uyum ile semptomlar arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı tipte olup Ağustos 2021- Ağustos 2022 tarihleri arasında iki hastanenin diyaliz ünitesinde en az altı aydır hemodiyaliz tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği olan 70 hasta ile yürütülmüştür. Veriler hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrol ölçeği ve diyaliz semptom indeksi ölçüm araçları kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, IBM SPSS Statistics 25.0 (IBM SPSS Statistics for Windows, Version 25.0. Armonk, NY: IBM Corp.) paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların sıvı kontrol ölçeğinden almış olduğu bilgi alt boyut puanı 17,37±1,95 (p:0,613), davranış alt boyut puanı 25,21± 4,01 (p:0,634) ve tutum alt boyut puanı 12,09±3,85’tir (p:0,843). Diyaliz semptom indeksi ölçeğinden aldıkları puan ortalaması 20,77± 14,62 olarak hesaplanmıştır (p:0,835). Araştırmaya göre hemodiyaliz hastalarının sıvı kontrolünü önemseme durumu (p:0,000), sıvı kontrolünü önemseme nedenleri (p:0,000), sıvı kontrolüne uyumu (p:0,000), sıvı kontrolüne uyum konusunda zorluk yaşama durumu (p:0,000) ve sıvı tüketim miktarı (p:0,000) ile diyaliz semptom indeksi puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Hastaların en sık yaşadıkları semptomların yorgun hissetme veya enerjide azalma, nefes darlığı ve kas krampları olduğu bulunmuştur. Sonuç: Hastaların sıvı kontrolünü ne kadar önemsedikleri, sıvı kontrolüne uyum durumu, iki diyaliz arasında ne kadar sıvı tüketilmesine yönelik bilgi durumu ile diyaliz semptom indeksi puan ortalamaları arasında bir farklılık bulunmuştur. Hastaların sıvı kontrolüne uyumları arttıkça daha az semptom yaşadıkları tespit edilmiştir.