Headedness in word formation and lexical semantics

Abstract

Η παρούσα διατριβή εξετάζει την έννοια κεφαλή (head) στο επίπεδο της Μορφολογίας και της Λεξικής Σημασιολογίας με έμφαση στα εξής τρία ερωτήματα: (α) ορισμός, (β) θέση, και (γ) παρουσία και απουσία κεφαλής σε μορφολογικούς σχηματισμούς. Συνοπτικά οι βασικές προτάσεις σχετικά με την έννοια της κεφαλής είναι οι εξής: (α) Αρκετές από τις έννοιες με τις οποίες έχει ταυτιστεί η κεφαλή, όπως ο υποκατηγοριοποιητής, δεν είναι σχετικές με την ασυμμετρία κεφαλής-μη κεφαλής. (β) η κεφαλή πρέπει να ταυτιστεί με τον κατηγοριακό καθοριστή σε επίπεδο μορφολογίας και με τον οντολογικό καθοριστή σε επίπεδο λεξικής σημασιολογίας. (γ) Η εφαρμογή της έννοιας κεφαλή στο σχηματισμό σημασιολογικά πολύπλοκων σχηματισμών δείχνει ότι η κλίση, η προθηματοποίηση, και η αξιολογική μορφολογία, οι οποίες δεν φέρουν ορίσματα, πρέπει να αναλυθούν με βάση το μηχανισμό της υπόταξης λειτουργιών χωρίς την προσθήκη ενδείκτη. Η πρόταση αυτή έχει επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο ταξινομούνται τα μορφήματα σε επίπεδο λεξικής σημασιολογίας. (δ) Όσον αφορά στη θέση της κεφαλής, το φαινόμενο της ύπαρξης αριστερόστροφων συνθέτων στην Κατωιταλική δεν πρέπει να μελετάται ανεξάρτητα από το ίδιο φαινόμενο το οποίο εμφανίζεται τόσο σε άλλες διαλέκτους, όσο και σε προηγούμενες εξελικτικές φάσεις. (ε) Η μορφολογία δεν χειρίζεται μόνο ασυμμετρικές σχέσεις, καθώς η σειρά των μορφημάτων υπόκειται σε αλλαγές. (στ) Από διαχρονική σκοπιά, η σειρά των συστατικών στα σύνθετα μπορεί να μην είναι απόλυτα ελεύθερη, καθώς φαίνεται να επηρεάζεται από τον τομέα της σύνταξης. (ζ) Σχετικά με την απουσία κεφαλής, η ανάλυση των εξωκεντρικών συνθέτων δείχνει ότι τέτοιοι σχηματισμοί είναι δομικά παράδοξα τα οποία συνδυάζουν σύνθεση και παραγωγή.