he Formation of the Pentateuch – current state of research

Abstract

W artykule zaprezentowano aktualny stan badań nad powstaniem Pięcioksięgu. Najstarsze tradycje w nim zawarte to Kodeks Przymierza (VIII w. przed Chr.), rdzeń tradycji o exodusie i rdzeń tradycji patriarchalnych (zwłaszcza tradycja o Jakubie), sięgający wczesnego okresu monarchii (IX/VIII w. przed Chr.). Kolejne etapy tworzenia tego dzieła stanowiła szkoła deuteronomistyczna wraz z przepracowanym przez nią Kodeksem Przymierza (Kodeks Deuteronomistyczny; druga połowa VII w. przed Chr.) i szkoła kapłańska (koniec VI w. przed Chr.). Tradycja o exodusie (+ Mojżesz) i tradycje patriarchalne rozwijały się początkowo niezależnie. Ich pierwsze połączenie przypisywane jest bądź szkole kapłańskiej (po wygnaniu babilońskim), bądź niekapłańskiej/(post)deuteronomistycznej (w końcowym okresie monarchii lub w trakcie wygnania). W obecnej debacie spore znaczenie przypisuje się tzw. redaktorom, którzy nie sklejali ze sobą już istniejących tekstów, lecz je rozwijali i tworzyli, prezentując w nich własne koncepcje i poglądy teologiczne.