Hastanemi̇zde Sağlik Çalişanlarinin Tütün Ürünleri̇ni̇ Kullanma Durumu

Abstract

Tütün kullanımı, dünyada ve Türkiye'de önlenebilir bir sağlık sorunudur. Sigara en yaygın kullanılan tütün türüdür. Toplumu tütün kullanım oranlarına göre incelediğimizde, tütün bağımlılığı oranlarının eğitim seviyesine bakılmaksızın neredeyse aynı olduğu görülmektedir. Özellikle sağlık çalışanlarına baktığımızda, tütün ürünlerine yüksek düzeyde bağımlılık görüyoruz. Sağlık çalışanlarının tütün ürünlerine karşı mücadeledeki rolünün önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu çalışmada, üniversitemizdeki sağlık çalışanlarının tütün ürünlerine bağımlılık düzeyini belirlemeyi ve bunu etkileyen faktörleri araştırmayı amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEM: Bu çalışma prospektif, kesitsel ve tanımlayıcı özelliktedir. Çalışma Ocak-Şubat 2019 tarihleri arasında yapıldı. Çalışmanın popülasyonu hastanemizde sağlık çalışanlarından (stajyerler, hemşireler, uzman hekimler, Dr. Öğr. Üyesi, Doçent hekimler, Prof. Dr.) oluşturuldu. Çalışmaya başlamadan önce katılımcılara anket formu hakkında bilgi verildi ve onam formu imzalandı. Katılımcılara 32 sorudan oluşan bir anket formu uygulandı. Ankette, sağlık çalışanlarının sosyo demografik verileri, aileleri ve tütün ürünlerini kullanımları sorgulandı. Veriler Sosyal Bilimler İstatistik Paketi (SPSS) 20 programında toplanmış ve ki-kare testi ile değerlendirilmiştir. BULGULAR: Çalışmamıza hastanemizde çalışan 724 sağlık çalışanı arasından 370 tanesi dahil edildi. Sırasıyla 130 stajyer, 300 hemşire, 162 doktor ve 132 öğretim üyesi vardı. Tütün kullanımı sorgulandığında, katılımcıların 126'sı (% 34.05) evet, 43'ü (% 11.62) sigarayı bıraktım, 201'i (% 54.32) hayır cevabı verdi. SONUÇ: Çalışmamızın sonuçlarına göre; Tıp Fakültelerinde tütün kontrolü konusunda daha kapsamlı bir eğitim sağlanmalıdır. Doktorunun veya hemşiresinin sigara içtiğini bilmesi veya görmesi, hastayı olumsuz yönde etkilemektedir.

Sağlık Çalışanlarının Nargile İçme Profilleri, Nargilenin Sağlığa Olan Etkilerine Yönelik Algıları ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları

“…Türkiye'de genç yetişkin yaş olarak kabul edilen sağlık alanında okuyan üniversite öğrencilerine yönelik yapılan çalışmalarda nargile içme prevalansının %26.9 ila %34.0 arasında olduğu saptanmıştır (20)(21)(22)(23). Sağlık çalışanlarına yönelik yürütülen bir çalışmada, tütün ürünleri kullananların %38'inin nargile ve sigarayı birlikte kullandıkları bulunmuştur (24). Sağlık çalışanlarıyla yürütülen başka bir çalışmada, sigara dışında herhangi bir tütün ürünü kullananların büyük çoğunluğunun nargile kullandığı ortaya çıkmıştır (25).…”

“…Başta sağlık çalışanları tarafından sergilenmesi beklenen sağlıklı yaşam biçimi davranışları; bireyin iyilik düzeyini artırarak sağlığını geliştiren, kendini gerçekleştirmeyi sağlayan davranışlar olup bu davranışlardan birisi de tütün ve tütün ürünlerini kullanmamaktadır. Oysa literatür bulguları, sağlık çalışanlarının ve geleceğin sağlık profesyonelleri olan sağlık alanında öğrenim gören öğrencilerin başta sigara ve nargile olmak üzere tütün ürünleri kullanım sıklığının azımsanmayacak oranlarda olduğunu ortaya koymaktadır (20,(24)(25)(26)(30)(31). Hem içeriğindeki zararlı maddeler ve yol açtığı hastalıklar hem de zararsız olduğuna ya da daha az bağımlılık yaptığına ilişkin yanlış algılar nedeniyle giderek yaygınlaşan nargile kullanımı, halk sağlığı açısından önemli bir sorun olmaya devam etmektedir.…”