Hammaddeye Karşı Sorumluluk: Gemi Geri Dönüşümü ve Demir Çelik Endüstrisinde Verimlilik Değerlendirmesi

Abstract

Gemi geri dönüşümü ve demir çelik endüstrileri birbirinin tamamlayıcısı olan endüstrilerdir. Her iki endüstrinin de sınırlı kaynaklar dikkate alındığında sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ekonomisi ve uluslararası ticaret açısından öneminin yakın gelecekte daha da artacağı beklenmektedir. Literatürde, gemi geri dönüşümü ve demir çelik endüstrilerini bütünleşik ve ampirik olarak inceleyen çalışma sayısının oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle çalışmanın tercih ettiği MEREC ve MARCOS yöntemleriyle bu alandaki boşluğu dolduracağı umulmaktadır. Araştırmanın kısıtlarını gemi geri dönüşümünü gerçekleştiren ülkelerden düzenli veri açıklayan on ülke ve düzenli veri setine ulaşılabilen 2018-2022 dönemi oluşturmaktadır. Çalışmada yer alan altı kriter arasında yüksek ağırlık skoruna sahip kriterler 2018, 2019, 2020 ve 2022 yılları için demir çelik ihracatı ve gemi söküm miktarı, 2021 yılı için ise demir cevheri ithalatı ve demir çelik ihracatı olarak elde edilmiştir. Alternatifler arasında en yüksek verimliliğe 2018, 2019 ve 2022 yıllarında Çin Halk Cumhuriyeti’nin; 2020 ve 2021 yıllarında ise Hindistan Cumhuriyeti’nin sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç bölümünde ise analizlerden elde edilen bulgular üzerinden çevre koruma, global ekonomik gelişmeler, sektör kümelenmesi ve ithal girdi başlıklarında politika önerileri sunulmuş, Türkiye özelinde demir çelik ve gemi geri dönüşümü endüstrileri için değerlendirmeler yapılmıştır.