Halil Paşa’nın Hatıralarının Tarihî Kıymeti

Abstract

Öz Tarih araştırmalarının kaynakları arasında hatıraların farklı bir yeri vardır. Renksiz anlatımlara sahip arşiv belgelerinin suskun kaldığı durumların açıklığa kavuşturulmasında hatıralar önemli roller üstlenmektedir. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına ve Türkiye'nin Millî Mücadele Dönemi'ne ait olaylar ile kişilerarası ilişkileri daha iyi görmek ve anlamak adına Halil (Kut) Paşa'nın hatıratı büyük bir boşluğu doldurmaktadır. Halil Paşa'nın atılgan ve cesur kişiliğiyle cepheden cepheye koşarak büyük fedakârlıklarla yerine getirdiği vatan hizmeti bütün açıklığı ile hatıralarda ortaya çıkmaktadır. 1967 yılından itibaren çeşitli zamanlarda yayınlanan, Kûtü'l-Amare Zaferi'nin 100. Yılı münasebetiyle yeniden gündeme gelen Halil Paşa'nın hatıralarının farklı baskıları mevcuttur. Bunlar arasında Akşam gazetesinde tefrika halinde yayınlanan hatıraların daha değerli olduğunu söylemek mümkündür. Başta askerî olmak üzere tarihin çeşitli kısımlarına kazandıracağı önemli ayrıntılar nedeniyle Halil Paşa'nın hatıraları yeniden değerlendirilmelidir. Bu sayede Trablusgarp, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Türk Mücadele tarihleri daha ayrıntılı ve renkli olacaktır.