Halikarnas Balıkçısı’nın Düşün Yazılarına Kültür ve Medeniyet Perspektifinden Bakış

Abstract

Azra Erhat’ın Halikarnas Balıkçısı’nın mektuplarından derlediği Düşün Yazıları adlı eserde kültürel ve tarihsel konularda bilgiler yer almaktadır. Onun bu eseri Halikarnas Balıkçısı’nın edebî eserlerinin fikrî zeminini oluşturmaktadır, denilebilir. Çünkü edebî eserlerinde kullandığı derin tarih bilgisi ve kültür bilinci incelendiğinde yazarın köklü bir bilgi birikimine sahip olduğu ortaya çıkacaktır. Bu bilgilerini roman formatında değil, mektup şeklinde sıralayan yazar, tarih ve edebiyata farklı bakış açıları getirir. Tarih, din, kültür, inanışlar ve diğer konuları farklı bakış açılarıyla ve özgün yorumlarla izah eder. Onun bu yaklaşımı bilgi birikimini edebî hazla birleştirerek aktarma çabasında aranmalıdır. Yazarın mektuplarında konuşma üslûbuyla ve daldan dala atlayarak dağınık bir şekilde vermesi okuyucunun dikkatini canlı tutma isteğine bağlanabilir. Onun bu yazıları incelendiğinde gerek Türk tarihine ve gerekse Akdeniz havzası medeniyetine dair yeni çıkarımlar yaptığı görülebilecektir. Tarih kitaplarında rastlamadığımız ve daha çok mitolojik bilgilerle süslenmiş bilgileri sıralarken kaynak vermekten kaçınan yazar ele aldığı düşünceleri halk kültüründen ve halkın kullandığı sözcüklerden hareketle ispatlama yoluna gider. Onun bu tavrı mektuplarına işlediği konuları özgün ve ilginç bir hâle getirmektedir.