Güvenlik İkliminin Güvenlik Performansına Olan Etkisi: Türkiye’deki Çalışanlar Arasında Bir Çalışma

Abstract

ÖzGüvenlik iklimi, güvenlik kültürünün bir alt boyutu olarak işletmelerde güvenli davranışları ve güvenlik tutumlarını etkileyen bir olgudur. Güvenlik performansı ise güvenlik ikliminin sonucu olarak işletmenin güvenlik seviyesini nicel olarak gösteren bir kavramdır. Literatürde yer alan çalışmalar incelendiğinde güvenli olmayan davranış, kazaların meydana gelmesindeki belirleyici faktörlerden biridir. Bu bağlamda, Neal, Griffin ve Hart tarafından geliştirilen güvenlik iklimi ve güvenlik performansı ölçeklerinin çeviri çalışması ve faktör analizi yöntemi ulusal literatürde ilk defa kullanılmıştır. Bununla birlikte yapısal eşitlik modeli (YEM) ve yol analiz yöntemleri kullanılarak iki kavram arasındaki korelasyonun incelenmesi amaçlanmıştır. Eğitim, sağlık, hizmet, sanayiüretim ve diğer olmak üzere toplam 6 sektörden 317 katılımcı katılım göstermiştir. Faktör analizi sonuçlarına bakıldığında faktör yüklerinin 0,40 ile 0,95 arasında olduğu görülmektedir. Güvenilirlik analizi sonuçları 0,91 ve 0,97 arasında görülmektedir. Orijinal ölçekten farklı olarak, yapılan analizler sonucunda ölçeğin toplam 36 soru ve 4 faktör oluştuğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, güvenlik iklimin güvenlik performansını etkilediği ve güvenlik bilgisinin hem doğrudan hem de dolaylı olarak, güvenlik motivasyonun ise doğrudan güvenlik performansı üzerine etkisi olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte Türkiye'de İSG eğitimlerinin eğitim ve öğretimin her derecesinde yer verilmesi ve nitelik ve nicelik bakımından artırılması gerektiği ortaya çıkmıştır.

Kali̇te Ve İndi̇katör Yöneti̇mi̇, İş Güvenli̇ği̇ İkli̇mi̇ Ve Güvenli̇k Performansi Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n İncelenmesi̇: Sağlik Çalişanlari Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

“…Benzer şekilde Çakmak (2017)'ın yaptığı çalışmada da katılımcıların meslek hayatında edindikleri tecrübeleri ile çalışma ortamında iş güvenliğine dair alınan tedbirlere uyma durumları ve güvenlik iklimini olumlu algılama düzeyleri pozitif yönlü olarak ilişkili görülmüştür. Ayrıca Ören ve Er (2016), Sakallı (2022), Ayyıldız ve Çam (2020) tarafından yapılan çalışmalarda da güvenlik iklimi ile güvenlik performansı arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki ortaya konulmuştur. Güvenlik ikliminin yüksek olduğu örgütlerde, güvenlik performansında da artış görülmektedir.…”

“…Literatürde de bu çalışma ile uyumlu bulgulara ulaşılmıştır. Zohar (1980), Griffin ve Neal (2000), Cooper ve Philips (2004), Ören (2016) ve Sakallı (2022) tarafından yapılan çalışmalarda da güvenlik ikliminin güvenlik performansını pozitif ve anlamlı olarak etkilediği ortaya çıkmıştır. Kaplan (2019) tarafından yapılan çalışma sonucunda da güvenlik ikliminin iş sağlığı ve güvenliğini özellikle iş birliği açısından pozitif yönde anlamlı düzeyde etkilediği tespit edilmiştir.…”

“…Güvenlik iklimi, sağlık kurumlarındaki personelin davranışlarını ve tutumlarını da etkileyen bir olgu olarak ifade edilmektedir (Sakallı, 2022). Sağlık çalışanlarının hasta bakımı ve takibi gibi işlemler sırasında tedirginlik yaşamadan yüksek bir çaba göstermeleri gerektiğinden sağlık kurumlarında güvenlik performansının değerlendirilmesi ve bağlantılı olduğu faktörlerin belirlenmesi ihtiyacı da doğmaktadır.…”

“…Güvenlik iklimi ekip olarak çalışanların ve yöneticilerin güvenliğe bakış açıları ve dikkat ettikleri konuları; son olarak indikatör yönetimi ise örgütün kaliteye verdiği önemi göstermektedir. Literatürde güvenlik performansı ve güvenlik iklimi ilişkisi üzerine yapılmış çalışmalar bulunmasına rağmen (Ören ve Er, 2016;Sakallı, 2022;Çelik, 2014;Drew, 2014); bilindiği kadarıyla kalite indikatör yönetimi, iş güvenliği iklimi ve güvenlik performansı kavramları daha önce bir arada çalışılmamıştır. Bu çalışmanın literatürde yer alan bu boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.…”

The relationship of Value dimensions in Turk Society with fatalistic tendencies, safety motivation, risk perception and safety performance

“… Safety Motivation: The determinants of SP are the SM scale that Neal et al [ 52 ]. The Turkish adaptation and validity study of the scale was conducted by Sakallı et al [ 67 ]. It consists of 11 items.…”