Gül ve Bülbüle Dayanarak Sa‘dî ve Hâfız’ın Gazellerindeki Estetiğin Karşılaştırılması

Abstract

Gül ve Bülbüle Dayanarak Sa'dî ve Hâfız'ın Gazellerindeki Estetiğin KarşılaştırılmasıÖz XIII. yüzyılında yaşayan Sa'dî-yi Şîrâzî, "Bûstân" ve "Gülistân" eserlerinin yanı sıra yazdığı gazelleri ile de dönemin büyük şairlerindendir. XIV. yüzyılda yaşamış olan Hâfız-ı Şîrâzî de lirik şiirleri ile Fars edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu iki şair Türk, Fars ve Batı edebiyatında önemli izler bırakmışlardır. Sa'dî ve Hâfız şiirlerinde ele aldıkları konular açısından birbirlerine benzemelerine rağmen Sa'dî somut, Hâfız ise soyut kavramlar üzerinde yoğunlaşmıştır. Hâfız'ın şiirselliği manada Sa'dî'ninki ise lâfızdadır. Sa'dî anlatmak istediklerini sade Hâfız ise süsleyerek dile getirmiştir. Bu bakımdan bu iki şairin gazelleri estetik açıdan incelendiğinde farklılıklar kadar benzerlikler görmek de mümkündür. Çalışmamızda önce "Estetik" terimi ve "Şiirdeki Estetik" hakkında genel bir bilgi verilmiştir sonrasında Sa'dî ve Hâfız'ın üslûbu ve gazellerindeki "Gül" ve "Bülbül" mazmunlarının benzerlik ve farklılıkları üzerinde durulmuştur. Estetik açıdan "Gül" ve "Bülbül" farklı anlamlarda dile getirilmiştir ve bu çalışmada Sa'dî ve Hâfız'ın gazellerindeki bu iki unsurun değişik kullanımları gösterilmeye çalışılmıştır.