W artykule zaprezentowano badania szlifowania stopów tytanu dla różnych warunków obróbki. Próby wykonano na szlifierce kłowej do wałków z zastosowaniem róż-nych ściernic. Przeprowadzono analizę wpływu warunków obróbki na zmiany składowych siły szlifowania, drgania oraz emisję akustyczną. W końcowej części pracy przedstawiono wpływ warunków obróbki na chropowatość szlifowanych przedmiotów. SŁOWA KLUCZOWE: stop tytan Gr 5, szlifowanie cylindryczne, monitorowanieIn the article research on titanium alloys grinding for different grinding conditions are presented. Grinding test were carried out on cylindrical grinding machine with the use of different grinding wheels. An analysis of influence of grinding conditions on changes of grinding force components, vibrations and acoustic emission signal is presented. In the end of the paper the influence of grinding conditions on part surface roughness is presented. KEYWORDS: titanium alloy Gr 5, cylindrical grinding, monitoring Tytan i jego stopy odgrywają znaczącą rolę w produkcji odpowiedzialnych elementów w przemyśle motoryzacyjnym i lotniczym [1,9,11]. Jednak z powodu ich specyficznych właściwości (omówionych w dalszej części) materiały są nadal uznawane za bardzo kłopotliwe w procesach obróbki ubytkowej. Dotyczy to zarówno obróbki wiórowej, jak i ścier-nej. Z tego względu, mimo ich zastosowania do produkcji wąskiej grupy elementów, obrabialność stopów tytanu jest aktualnie wiodącym tematem badawczym w wielu ośrod-kach naukowych.Jak już wspomniano, jednym ze sposobów kształtowania powierzchni przedmiotów wykonanych ze stopów tytanu, jest obróbka ścierna poprzez szlifowanie. Szlifowanie jest obróbką wykończeniową i jako taka decyduje o wynikowym stanie warstwy wierzchniej obrabianych przedmiotów. W procesie tym występują m.in. duże siły szlifowania, co może mieć niekorzystny wpływ na stan warstwy wierzchniej obrabianych elementów i pogarszać ich właściwości eksploatacyjne [10].Charakterystycznymi właściwościami stopów tytanu są: niska masa właściwa przy wysokiej wytrzymałości, wysoka wytrzymałość zmęczeniowa oraz niski współczynnik przewodności cieplnej. Właściwości te, z jednej strony czynią stopy tytanu tak przydatne w produkcji odpowiedzialnych części maszyn, z drugiej czynią je dość kłopotliwymi w obróbce ściernej. Do typowych elementów, które wymagają szlifowana należy zaliczyć wiotkie wałki, tuleje, czy też ło-patki turbin stosowane w silnikach lotniczych. Niska sztywność tych elementów oraz niska obrabialność stopów tytanu powoduje powstawanie znacznych ugięć i drgań w trakcie procesu szlifowania [3]. Relatywnie wysokie współczynniki tarcia powodują ponadto powstawanie dużych ilości ciepła [9]. Jak już wspomniano stopy tytanu są słabymi przewodnikami ciepła, co w połączeniu z niską przewodnością cieplną konwencjonalnych ściernic o spoiwie ceramicznym prowadzi do akumulacji dużych ilości ciepła w strefie styku ściernicy z obrabianym przedmiotem i w konsekwencji do nadmiernego obciążenia cieplnego narzędzia i jego szybszego zużywa-nia. Szybkie zużywanie się narzędzia ...