Glifosat Bazlı Herbisitin Erkek Nil Tilapiyası (Oreochromis niloticus) Üreme Dokuları ve Sperm Hücreleri Üzerine Etkileri

Abstract

Glifosat bazlı formulasyonlar, dünyada en yaygın kullanılan herbisit tarım ilaçlarındandır. Bu çalışmada, su kaynaklı glifosatın erkek Nil tilapiyası (Oreochromis niloticus) testis, sperm kanalı, testiküler ve sağım yolu ile elde edilmiş spermatozoa örnekleri üzerine etkileri belirlenmiştir. Bu amaçla, balıklar 14 gün boyunca 0, 5, 10, 20, 30 ve 40 mg/L glifosat içeren deneme akvaryumlarında tutulmuşlardadır. >10 mg/L glifosatın, sağım yoluyla ve testislerden alınmış olan spermatozoa örneklerinin motilite, canlılık süresi ve vitalite değerlerine azaltıcı etkisi gözlemlenmiştir. 40 mg/L glifosat grubunda, hem testüküler hem de sağım yoluyla elde edilmiş spermatozoa örneklerinde en düşük vitalite değerleri saptanmıştır. >10 mg/L üzerindeki glifosat maruziyetinin, spermatozoa hücrelerinin oksidatif dengesinde değişimlere yol açtığı belirlenmiştir. Ayrıca, testis ve sperm kanalı dokularında glifosat etkisi ile oluşan lipid peroksidasyon seviyelerindeki azalmaların, kontrol grubuna alınan testis örneği haricinde istatistiki açıdan önemli farklar göstermediği saptanmıştır. Katalaz aktivitesi ise kontrol grubuna kıyasla >5mg/L glifosat gruplarında özellikle testis dokularında artış göstermektedir. Sperm kanalı dokusundaki oksidatif cevap, testis dokusundan farklı olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, bu çalışma ile glifosat bazlı yaygın olarak kullanılan ticari bir herbisitin, erkek Nil Tilapyası balığı üreme sistemi üzerine etkilerini gösterilmiştir. Ortamda bulunan özellikle 5 mg/L’den fazla olan glifosat konsatrasyonun spermatozoa parametrelerine olumsuz yansıdığı saptanmıştır. Bununla birlikte daha yüksek konsatrasyonlar bu herbisitin üreme sistemi dokularındaki oksidatif stres koşullarını etkileyebildiği gösterilmiştir.