Gestoorde melatoninesecretie bij een meisje met vertraagde puberteit:oorzaak of gevolg?

Abstract

Summary The case of a 15 3/12 year old girl with delayed puberty and a pineal cyst is reported. Puberty was induced with low dose ethinyloestradiol treatment. Initial evaluation of the urinary melatonin excretion revealed a disturbed melatonin excretion pattern with low levels of 6-sulphatoxymelatonin during the night and increased levels in the morning. At the age of 16 8/12 year, treatment with ethinyloestradiol was interrupted and puberty progressed spontaneously. A nocturnal serum melatonin profile now showed a normal secretion pattern. Starting from this case report the relationship between pineal cysts, melatonin and the onset of pubertal development is discussed.Samenvatting Bij een meisje van 15 3/12 jaar met een vertraagde puberteit werd een pineaalcyste vastgesteld. Een puberteitsinducerende behandeling met ethinylestradiol werd gestart. Aangezien afwijkingen ter hoogte van de pineaalklier gepaard kunnen gaan met een gestoorde melatonineafscheiding, die de pubertaire ontwikkeling kan beı¨nvloeden, werd de melatoninesecretie gee¨valu-eerd. In de urine werd aanvankelijk een verstoord ritme van de melatoninesecretie gevonden, met een geringe nachtelijke excretie en een verhoogde ochtendlijke excretie van 6-sulphatoxymelatonine (aMT6s). Op de leeftijd 16 8/12 jaar trad er, na het stoppen van de puberteitsinducerende behandeling, een spontane verdere puberteitsontwikkeling op. Evaluatie van de melatoninesecretie in het bloed toonde op dat ogenblik een relatief laag gehalte, maar met een normaal circadiaans ritme. Naar aanleiding van deze casus wordt nader ingegaan op het verband tussen pineaalcysten, melatonine en de pubertaire ontwikkeling. InleidingDe puberteit is een belangrijke fase in de ontwikkeling van het kind, waarin de biologische en psychische veranderingen optreden die leiden tot reproductieve capaciteit en volwassenheid.1 Men spreekt van vertraagde puberteitsontwikkeling bij afwezigheid van secundaire geslachtskenmerken op de leeftijd van 13 jaar bij meisjes en 14 jaar bij jongens.2 Per definitie maakt 2,5% van alle tieners een late puberteit door. In het merendeel van de gevallen gaat het om een constitutioneel vertraagde puberteit.1,2 Dit is echter een uitsluitingsdiagnose. De mechanismen die aanleiding geven tot het starten van de puberteit zijn slechts gedeeltelijk opgehelderd.