Gastro-Turi̇stleri̇n Yerelli̇k Ve Yi̇yecek Ki̇şi̇li̇k Özelli̇kleri̇ni̇n Yerel Yi̇yecek Satin Alma Ni̇yeti̇ne Etki̇si̇: Gazi̇antep İli̇ Örneği̇

Abstract

Bu araştırmanın amacı Gaziantep ilini ziyaret eden turistlerin yerellik tercihlerinin ve yiyecek kişilik özelliklerinin yerel yiyecek tutumuna ve yerel yiyecek satın alma niyetine etkisini anlamaktır. Araştırmada yerellik tercihi, yiyecek kişilik özellikleri, yerel yiyecek tutumu ve yerel yiyecek satın alma niyeti ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın birincil verilerini Gaziantep ilini ziyaret eden 412 turiste kolayda örneklem metodu kullanılarak uygulanan anketler oluşturmaktadır. Araştırma verileri SPSS istatistik programında kodlandıktan sonra Smart PLS istatistik programında yapısal eşitlik modeliyle analiz edilmiştir. Araştırma modelinde kullanılan ölçeklerden yerellik tercihi alt faktörü toplumsallaştırmanın formatif ve diğer ölçeklerin de reflektif özellik gösterdiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda ölçüm yöntemi olarak kısmi en küçük kareler yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde, dikkat çekme tercihinin yerel yiyecek tutumunu pozitif yönde anlamlı olarak etkilemediği, karşı çıkma tercihi ve toplumsallaştırma tercihinin yerel yiyecek tutumunu pozitif yönde anlamlı olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yiyecek neofilisi kişilik özelliğinin, yerel yiyecek tutumunu pozitif yönde anlamlı olarak etkilediği ve yiyecek neofobisi kişilik özelliğinin, yerel yiyecek tutumunu negatif yönde anlamlı olarak etkilemediği tespit edilmiştir. Son olarak yerel yiyecek tutumunun, yerel yiyecek satın alma niyetini pozitif yönde anlamlı olarak etkilediği sonucu bulunmuştur.

İçe Dönük ve Dışa Dönük Turistlerin Yiyeceklere Yönelik Neofobik ve Neofilik Eğilimleri (The Neophobic and Neophilic Tendencies of Psychocentric and Allocentric Tourists Towards Food)

“…Yiyecek neofobisinin karşıt kavramı olarak kabul edilen "food neophilia" (Dimitrovski & Crespi-Vallbona, 2017) ise bireylerin yeni ve aşina olunmayan yiyecekleri denemeye olan istekliliği olarak tanımlanmaktadır (Pliner & Hobden, 1992). Türkçe literatüre "yiyecek neofilisi" (Boz, Şahin, & Erdoğan, 2021;Boz, 2022) "gıda neofilisi" (Apuhan & Kement, 2022;Cankül & Kol, 2022) olarak geçen kavram bir kişilik özelliği olarak değerlendirilmekte, yeni ve farklı yiyeceklere ilgi duymayı, bilindiklerin aksine bilinmeyen yiyeceklerin tüketiminden zevk almaya işaret 1010 etmektedir (Raudenbush & Frank, 1999). Fischler (1988) yiyecekler konusunda neofilik olan bireylerin, yenilik arayışı ve keşfetme eğilimi gösterdiklerini belirtmiştir.…”