Farklı Zamanlarda Ekilen İtalyan Çimi (Lolium multiflorum Lam.) ve Tef (Eragrostis tef (Zucc) Trotter) Bitkilerinin Ot Verimi ve Kalitesinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada mevcutta ekimi yapılan İtalyan çimi ile yeni bir bitki olan tef bitkisinin farklı zamanlarda ekimlerine göre verim ve kalitelerinin kıyaslanması, özellikle sıcak yaz döneminde gelişimi yavaşlayan İtalyan çimi yerine tef bitkisinin kullanılabilme potansiyeli araştırılmıştır. Bu çalışma Konya koşullarında yazlık olarak farklı zamanlarda ekilen tef ve İtalyan çiminin ot verim ve kalitesinin belirlenmesi amacıyla 2020 yılında yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada iki İtalyan çimi çeşidi ve iki tef bitkisi çeşidi üç farklı zamanda (1 Mayıs, 1 Haziran ve 1 Temmuz) ekilmiştir. Araştırma sonucunda, tef bitkisinde bitki boyu 75.4 – 84.6 cm, sap kalınlığı 1.70 – 2.15 mm, yeşil ot verimi 5152.2 – 7555.8 kg da–1, kuru ot verimi 1458.6 – 2390.70 kg da–1, kuru madde oranı %25.98 – 32.14, kuru madde verimi 1335.0 – 2176.2 kg da–1, ham protein oranı %6.12 – 8.55, ham protein verimi 108.3 – 149.7 kg da–1 arasında; İtalyan çiminde bitki boyu 35.9 – 88.9 cm, sap kalınlığı 2.44 – 3.73 mm, yeşil ot verimi 739.2 – 4604.2 kg da–1, kuru ot verimi 243.3 – 1040.9 kg da–1, kuru madde oranı %14.73–30.13, kuru madde verimi 221.4–952.6 kg da–1, ham protein oranı %9.45 – 11.19 ve ham protein verimi 20.9 – 102.3 kg da–1 arasında bulunmuştur. Çalışma sonucunda; Orta Anadolu koşullarında yazlık ekim tarihlerinde, sıcak iklim bitkisi olan tef yeşil ot, kuru ot, kuru madde ve ham protein açısından İtalyan çiminden daha fazla verim vermiştir. İtalyan çimi çeşitlerinin ham protein oranları ise tef çeşitlerinin ham protein oranlarından daha yüksek bulunmuştur. Serin iklim bitkisi olan ve çalışmada kullanılan İtalyan çimi çeşitleri için ise yazlık ekimlerin uygun olmadığı tespit edilmiştir. Tef bitkisi Orta Anadolu koşullarında ekimden 55-65 gün içerisinde ot için biçim olgunluğuna gelmiştir. Tef bitkisi Orta Anadolu koşullarında ikinci ürün olarak 1 Temmuz’da ekildiğinde bile iki kez biçilebilmekte ve iyi bir verim verebilmektedir. Daha fazla tef çeşidi ile benzer çalışmaların yapılması uygun olacaktır.