Farklı Deprem Bölgesinde Yaşayan Ortaokul Öğrencilerinin Deprem Konusundaki Bilgi Düzeyleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, farklı iki deprem bölgesinde yaşamakta olan ortaokul öğrencilerin deprem konusunda bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Toplumun içinde tüm bireylerinin, özellikle de depremden en fazla etkilenecek grup olan çocuklardan başlayarak ortak bir deprem bilinci oluşturulmaya çalışılmalıdır. Öğrencilerin yaşama uyum sağlamaları, bulundukları çevreyi iyi gözlemlemelerine ve durumlar arasında neden-sonuç ilişkisini kurmalarına ve buradan bazı çıkarımlar yapmalarına bağlıdır. En iyi öğrenme yöntemlerinden biri de yaparak ve yaşayarak öğrenme yöntemidir. Araştırma türü olarak nicel araştırma yöntemi, araştırma deseni olarak ise tarama (survey) kullanılmıştır. Bu araştırma, Batman ve Çorum illerinde ortaokul da okumakta olan 140 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler deprem konusundaki bilgilerini kitap (%55,7), internet (%61,4), öğretmen (%76,4), aile ve akraba (%55,7), arkadaş ve tanıdık (%35) ve ulusal ya da yerel dergi gazete, radyo ve televizyon kanallarından (%38,6) edindiklerini belirtmektedirler. Araştırma sonucunda ise ortaokul öğrencilerinin deprem bilgi puanlarında illere ve cinsiyetlere göre istatistiki olarak anlamlı bir farklılık tespit edilemezken, 5. sınıf ve 8. sınıf düzeyleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık gözlenmiştir. Test sonuçlarına göre, 8. sınıfta okumakta olan öğrencilerin deprem hakkında bilgi düzeylerinin 5. sınıfta okumakta olan öğrencilere daha yüksek olarak bulunmuştur.

disaster awareness of middle school students

“…The students had misconceptions about the concept of disaster, and their families couldn't support their disaster education concretely. Similar results had obtained in pre-pandemic studies (Benzer & Arpalık, 2021;Dikmenli & Gafa, 2017;Ersoy & Koçak, 2016;Karakuş & Önger, 2017;Limoncu & Atmaca, 2018;Özelmacı, 2016;Piyadeoğlu-Kaya, 2019;Turan & Kartal, 2012;Ursavaş, 2016).…”

“…In addition, the disaster awareness of students raises according to their age and educational background. The 8th-grade level of disaster knowledge is higher than the 5th-grade students (Benzer & Arpalık, 2021;Piyadeoğlu-Kaya, 2019). Although some deficiencies exist, the study group has developed awareness and resistance to biological disasters.…”

“…Çalışma bulgularına göre öğrencilerin afet kavramına ilişkin yanılgılarının olduğu; afetlere ve bölgesel risklere ilişkin temel bilgiler, afet hazırlığı, afet sırasında ve sonrasındaki doğru davranışlar hakkında eksiklerinin olduğu; ailelerin ise öğrencilerin afet eğitimine desteklerini somut şekilde yansıtamadıkları görülmektedir. Pandemi öncesi çalışmalarda da benzer sonuçlara ulaşılmıştır (Benzer & Arpalık, 2021;Dikmenli & Gafa, 2017;Ersoy & Koçak, 2016;Karakuş & Önger, 2017;Limoncu & Atmaca, 2018;Özelmacı, 2016;Piyadeoğlu-Kaya, 2019;Turan & Kartal, 2012;Ursavaş, 2016). Pandeminin yarattığı psikolojik sorunlar ve uzaktan eğitim sürecinin bu duruma katkısı olduğu düşünülebilir.…”

“…Ayrıca çocukların afet bilinci, yaşları ve eğitim birikimine göre artmaktadır. Alanyazında, 8. sınıfların afet bilgi düzeyinin 5., 6. ve 7. sınıf öğrencilerinden yüksek olduğu ve sınıf düzeyi arttıkça temel afet bilgi düzeyinin arttığı saptanmıştır (Benzer & Arpalık, 2021;Piyadeoğlu-Kaya, 2019). Bazı eksiklikler olsa da çalışma grubunda biyolojik afetlere yönelik bilinç ve direnç gelişmiştir.…”

“…Ülkemizdeki çalışmalara bakıldığında çocukların temel afet bilgisi, bölgesel riskler, temel güvenlik davranışları, afetlere hazırlık konusunda eksiklikleri olduğu; (Benzer & Arpalık, 2021;Karakuş & Önger, 2017;Özelmacı, 2016;Piyadeoğlu-Kaya, 2019;Turan & Kartal, 2012;Ursavaş, 2016); ailelerin çocukların afet bilincini kazanmasında etkin olmadığı (Özelmacı, 2016;Ursavaş, 2016); süreci okul ve sosyal medyanın göğüslediği (Benzer & Arpalık, 2021;Özelmacı, 2016;Piyadeoğlu-Kaya, 2019); engelli, yaşlı ve çocukların, Covid-19 dâhil afetlerde fiziksel ve psikolojik açıdan hassas bir grup olduğu (Aslan, 2021;Deniz vd., 2021;Ersoy & Koçak, 2016;İnce, 2020;Limoncu & Atmaca, 2018;Yıldız & Bektaş, 2021) ve ülkemiz afet yönetim planlarının, çocukların ihtiyaçlarının bütününe cevap veremediği anlaşılmaktadır (Limoncu & Atmaca, 2018). Dolayısıyla çocukların öncelikle bölgesel afetlere karşı kendilerini koruyabilmeleri, aileleri ve yakın çevrelerinden başlayarak güvenli toplum kültürünün oluşmasında yer almaları için afet bilinçlerinin geliştirilmesi ve mevcut durumlarının belli aralıklarla değerlendirilmesi gerekmektedir.…”