Evsel katı atık oluşum miktarlarının küresel ve yerel mekânsal otokorelasyon yöntemleri ile incelenmesi

Abstract

Katı atık oluşumlarının mekânsal olarak incelenmesi evsel katı atık sorunun bölgesel olarak nasıl davrandığını belirtmek açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, ortalama günlük kişi başı katı atık miktarları(kg) 2014,2016 ve 2018 yılları için küresel ve yerel mekansal otokorelasyon yöntemleri ile incelenmiştir. Küresel otokorelasyon yöntem sonuçlarına göre katı atık oluşum oranları, istatistiksel olarak anlamlı pozitif otokorelasyon göstermiştir. Moran'nın I indeksi en yüksek 2014 yılı için 0,2980 olarak hesaplanmıştır. Yerel mekansal otokorelasyon yöntemlerinden, yerel Moran'nın I indeksi (LISA) kullanılmıştır. LISA sonuçlarına göre katı atık oluşum oranı düşük seviye olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Akdeniz bölgelerinde kümelendiği görülmüştür. Yüksek seviyede kümelenme ise Kuzey Batı Trakya ve Ege Bölgelerinde görülmüştür.The spatial analysis of the municipal solid waste is significant to clearfy how this issue behaves regionally. The munisipal solid waste (kg) per capita per day was tested both global and local spatial autocorrelation methods. According to the global autocorrelation analysis results, solid waste generation rates showed statistically significant positive autocorrelation. The highest of the calculated Moran's I indexes was found for 2014. Among the local spatial autocorrelation methods, the local Moran's I index (LISA) was used. According to the LISA results, it was observed that the solid waste generation rate was clustered with low leveled values in the Southeastern Anatolia Region and the Eastern Mediterranean regions. The high leveled values were showed a clustered pattern in North Western Thrace and Aegean Regions.