Evaluation of Urban Furniture from the aspect of Landscape Architecture: Case of Çankiri

Abstract

Sokak, cadde, meydanlar ve rekreasyon amaçlı tasarlanmış genel ya da özel kullanım alanlarında yer verilen kentsel donatı elemanları, kentsel yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlayan önemli peyzaj elemanlarıdır. Bulundukları çevre ile bütünleşerek kentin önemli bir öğesi haline gelen kentsel donatı elemanları, kent ile kurdukları bütünlük ile bir kentin kimliğinin oluşmasına katkı sağlayan en önemli araçlardan biridir. Bu araştırmanın temel amacı, kentsel donatı elemanlarının sınıflandırılarak, peyzaj mimarlığı açısından değerlendirilmesidir. Bu amaca yönelik olarak, merkezi konumları ve yoğun kullanıma sahip olmaları nedeni ile Çankırı kent merkezinde yer alan Alparslan Türkeş Caddesi ve Necip Fazıl Kısakürek Sokağı araştırma alanı olarak seçilmiştir. İlk olarak; kentsel donatı elemanlarının tanımı yapılarak, önemi, tasarım ilkeleri, özellikleri, kullanım türleri belirtilmiş ve işlevlerine göre sınıflandırmaları verilmiştir. Devamında; seçilen araştırma alanlarında yer alan kentsel donatı elemanları bu teorik yaklaşımlar doğrultusunda sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. Son aşamada ise, araştırma alanlarındaki kentsel donatı elemanları peyzaj mimarlığı meslek disiplini açısından irdelenmiş ve özgün kentsel mekânlar oluşturulması kapsamında öneriler getirilmiştir.

Tari̇hi̇ Çevreleri̇n Kentsel Mekan Kali̇tesi̇ Üzeri̇ne Etki̇si̇: Gazi̇antep Bey Mahallesi̇ Örneği̇

“…Bu alanlar geçmişte mühim olayların geçtiği yerler ya da zamanının kültürel, sosyolojik, sanatsal özelliklerini barındıran kent mekanları da olabilir." şeklinde tanımlanmaktadır (Çelik, 2004;Kuter, 2007).…”

Evaluation of Urban Furniture from the aspect of Landscape Architecture: Case of Sultanahmet Square

“…Kentlerin açık alanlarında yapılan düzenlemelerinde farklı işlev ve amaca yönelik olan kent mobilyaları; kentsel donatı elemanları, çevre düzenleme ögeleri ve kent aksesuarları şeklinde üç temel başlık altında toplanmaktadır (Şişman ve ark., 2004). Kentsel donatı elemanları bulundukları alanı tanımlayan, özelleştiren, insanların kent içindeki bireysel ve toplumsal yaşamını kolaylaştıran, insanlar arasında iletişimi sağlayan ve bulunduğu alana işlevsel ve estetik anlam kazandıran özellikleri nedeniyle kent kimliğinin oluşmasında önemli role sahip olan yapısal elemanlardır (Bayrakçı, 1991;Kuter ve Kaya, 2019). Kent donatı elemanlarının işlevsel ve estetik olabilmeleri için tasarlanmalarında bilimsel verilerin ve tasarım ilkelerinin dikkate alınması çok önemlidir.…”

“…Kent donatı elemanlarının işlevsel ve estetik olabilmeleri için tasarlanmalarında bilimsel verilerin ve tasarım ilkelerinin dikkate alınması çok önemlidir. Bilimsel veriler ve tasarım ilkelerinin dikkate alınmasıyla yapılan kentsel donatı elemanlarını kullanıcıların daha çok beğendiği ve donatı elemanlarının işlevselliğinin artarak, kullanıcılar tarafından daha bilinçli kullanıldığı bilinmektedir (Kuter ve Kaya, 2019). Tasarlanan donatıların işlevselliğini etkileyen en önemli faktör, donatı elemanının yapımında başvurulan ölçülerdir.…”

Çanakkale Çarşı Caddesi Üzerinde Bulunan Kentsel Donatı Elemanlarının Kullanımının İrdelenmesi

“…Peyzaj tasarım ya da kentsel tasarım çalışmalarında kullanıcıların güvenlik, bilgi ve konfor ihtiyaçlarının karşılanması gerekmekle beraber, çevrenin temiz görünmesi açısından da gerekli farklı yapı taşlarına ihtiyaç vardır. İşlevine ve amacına uygun olarak kullanıldıklarında bu elemanlar, peyzaj ya da kentsel tasarımın görsel niteliğini arttırarak kullanıcılara doku, biçim, malzeme, renk özelliklerine göre belirli bir algı oluşturmaktadırlar (Kuter ve Erdoğan, 2009;Kuter ve Kaya, 2019). Peyzaj mimarlığı meslek disiplini için aslolan kent aksesuarlarını kullanacak olan toplumun estetik ve psikolojik gereksinimlerinin mekân tasarımları üzerindeki etkisidir.…”