Etik Liderlik ve Çalışanların Yenilikçi Davranışı: Lider-Üye Etkileşimi ve Duygusal Zekânın Düzenleyici Aracılık Modeli

Abstract

ÖZDeğişimin hızlı olduğu günümüz iş dünyasında, yeniliği arayan ve değişimi takip eden çalışanlar örgütler için son derece büyük öneme sahiptir. Çalışanların yenilikçi davranış sergilemeleri noktasında ise liderlerin örgüt içerisinde sergilediği tutum ve davranışlar belirleyici olmaktadır. Bu araştırmada etik liderlik, lider-üye etkileşimi ve duygusal zekânın çalışanların yenilikçi davranışlar sergilemesinde etkisi olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Etik liderlik ile yenilikçi davranış arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin aracılık rolünü ve bu aracılık rolünde duygusal zekânın düzenleyici (moderatör) etkisini ortaya koymak hedeflenmiştir. Bu araştırmada nihai olarak, etik liderliğin çalışanların yenilikçi davranış üzerindeki etkisi lider-üye etkileşimi ve duygusal zekânın düzenleyici aracılık modeli çerçevesinde incelenmektedir. Bu doğrultuda Kütahya'da faaliyet gösteren çini ve porselen işletmelerinde çalışan 239 kişiye ulaşılarak anket aracılığı ile veriler toplanmıştır. Araştırma sonucuna göre; etik liderliğin, lider-üye etkileşiminin ve duygusal zekânın çalışanların yenilikçi davranışlarına olumlu etkileri vardır. Etik liderlik ile yenilikçi davranış arasında lider-üye etkileşiminin kısmi aracılık etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Lider-üye etkileşimi ile yenilikçi davranış arasındaki ilişkide, duygusal zekânın düzenleyici rolünün de olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, düzenleyici aracılık modeli anlamlı olmasına rağmen, negatif bir değere sahip olduğu için desteklenmemiştir.

The Relationship Between Ethical Leadership and Knowledge Sharing: A Systematic Review

“…Çalışanlarını önemseyen, adil, doğruluk ve dürüstlük ilkesini benimsemiş, vicdanlı bir lider olarak nitelendirilen etik lider, sergilediği davranışlarla, çalışanların örgütsel bağlılık ve özdeşleşmenin (Sharma vd., 2019;Walumbwa vd., 2011), algılanan örgütsel desteğin (Tan vd., 2019), örgütsel yeniliğin (Shafique vd., 2019) ve algılanan örgütsel uyumun ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının (DeConinck, 2015) artmasına, etik iklim (Neubert vd., 2009), etik kültürün (Schaubroeck vd., 2012) ve güvenin (Zhu vd., 2004) oluşmasına, formal iş tanımlarının ötesinde çaba sarf etmesine (Ahmad vd., 2019), yüksek iş performansı (Madenoğlu vd., 2014: 47) ve yenilikçi iş davranışları (Düger, 2020) sergilemesine yol açmaktadır. Ayrıca, etik lider çalışanların sahip olduğu bilgiyi örgüte katkı sağlamak adına yöneticileri ve diğer çalışanlarla paylaşması için desteklemektedir (Abdullah vd., 2019: 1; Le ve Lei, 2018: 183).…”

The effect of ethical leadership on perception of organizational justice: The mediating role of perception of psychological contract

“…Etik liderlik, davranışlarıyla diğerlerine örnek olma, karşılıklı iletişim, destek ve karar verme süreçleriyle astlarını bu yönde teşvik etme süreci olarak ifade edilmektedir (Brown, Treviño ve Harrison, 2005). Çalışmalar etik liderliğin örgütün uzun dönemdeki başarısı (Treviño, Den Nieuwenboer ve Kish-Gephart, 2014), iş tatmini, örgütsel seslilik (Chen ve Hou, 2016), iş performansı (Bello, 2012;Walumbwa vd., 2011;Saha, Cerchione, Singh ve Dahiya, 2020), işe adanmışlık (Joplin, Greenbaum, Wallace ve Edwards, 2021) ve yenilikçilik (Düger, 2020) gibi çalışan davranışlarıyla (Chughtai, Byrne ve Flood, 2015;Ogunfowora, 2014;Rahaman, Stouten ve Guo, 2019) ilişkili olduğunu göstermektedir.…”

Yükseköğretim Kurumlarında Mantar Yönetim Anlayışının Bireysel Yenilikçiliğe Etkisi Üzerine Bir Araştırma

“…Yerli ve yabancı alan yazın incelendiğinde yönetici pozisyonunda bulunanların sergileyecekleri yönetim ve liderlik tarzları ile yenilikçilik arasındaki ilişkiye odaklanan çalışmalara (Pieterse, Van Knippenberg, Schippers ve Stam, 2010;Göral, 2012;Bozkurt ve Göral, 2013;Şentürk vd., 2016;Düger, 2020;Akay ve Çetin Gürkan, 2021) rastlamak mümkündür. Bu çalışmalar incelendiğinde çalışanlara belli fırsatları sunan etik, dönüşümcü, vizyoner, etkileşimci ve katılımcı yönetim gibi modern yönetim tarzlarının çalışanların yenilikçiliği üzerinde çoğunlukla olumlu bir etki bıraktığı; otokratik yönetim gibi daha klasik yönetim tarzlarının ise çalışanların yenilikçiliği üzerinde olumsuz bir etki bıraktığı gözlemlenmiştir.…”