Erken Çocukluk Eğitiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamları Olarak Bilim Merkezleri ve Kullanımına İlişkin Öğretmen Deneyimleri

Abstract

Dünyada ortalama 3000 bilim merkezi bulunmaktadır. Bu bilim merkezlerine her yıl yaklaşık 300 milyonun üzerinde ziyaretçi gelmektedir. Dünya’da günümüz anlamında ilk bilim merkezleri 20. yüzyılda ortaya çıksa da temellerinin 17. yüzyıla Oxford Üniversitesi’nde bünyesinde kurulan Ashmolean Müzesi’ne dayandığı söylenilebilir. Türkiye’de ise ilk bilim merkezi 1993 yılında Ankara’da kurulan Feza Gürsey Bilim Merkezi’dir. Daha sonrasında kronolojik olarak Gaziantep, Bursa bilim merkezlerinin ardından TÜBİTAK destekli Konya, Kocaeli, Elâzığ ve Kayseri bilim merkezleri açılmıştır. Bunların yanı sıra günümüzde özel girişim veya yerel yönetim destekleriyle çeşitli bilim merkezleri de açılmıştır. Bilim merkezleri okul öncesi eğitimden üniversiteye kadar her kademede yer alan çeşitli derslerde yararlanılabilecek okul dışı öğrenme ortamlarından biridir. Özellikle erken çocukluk döneminde çocukların çeşitli bilimlere yönelik farkındalık ve merak oluşması amacıyla bilim merkezlerinden sıklıkla yararlanılmasının önemli olduğu ifade edilebilir. Bilim merkezlerinin içeriklerinin tematik anlayışla oluşturulması, okul öncesi eğitim kapsamında birçok konunun öğretiminde bu merkezlerden kolaylıkla yararlanılmasını mümkün kılmaktadır. Araştırmanın amacı bir okul dışı öğrenme ve öğretim mekânlarından biri olan bilim merkezlerinin okul öncesi eğitimde kullanım durumuna ilişkin okul öncesi öğretmenlerinin görüş ve düşüncelerini ortaya koymaktır. Bu kapsamda araştırmada 20 okul öncesi öğretmeni ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan temel nitel araştırma kullanılmıştır. Elde edilen veriler nitel veri analiz tekniklerinden biri olan içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin başlıca ziyaret motivasyon kaynaklarının çocukların istek, heyecan ve merakları olduğu belirlenmiş ve bilim merkezi ziyaretlerinde karşılaşılan başlıca problemlerin öğrenci sayısının fazla ve ziyaret süresinin kısa olmasından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.