Ergonomi̇ 4.0 Ve Akilli Fabri̇kalar: Yeni̇ İş Tasarimina Yöneli̇k İnsan Faktörü Temelli̇ Bi̇r Ölçek Öneri̇si̇

Abstract

Son yıllarda süreçlerde yaşanan hızlı dijitalleşme etkileri ile sistemler için yeni teknolojiler geliştirilirken iş sistemi tasarımları da bu hızlı değişimden payını almaktadır. İşçi refahı ile endüstriyel sistem üretkenliği arasındaki güçlü ilişkiye bağlı olarak Endüstri Mühendisliği literatüründe ergonomi ve insan faktörleri mühendisliğine olan ilgi artmaktadır. Endüstri 4.0 uygulamalarını iş sistemlerinde hayata geçirebilmek ve iş tasarımını uyarlayabilmek için bilimsel araştırmacılar ve yöneticiler risk faktörlerinin değerlendirmesi ve ergonomik düzenlemelerin gerçekleştirilmesi için geleneksel bakış açısı ile gelişmekte olan yeni teknolojiyi entegre eden, aynı zamanda mevcut sistemde var olan fiziksel ergonomik riski dengelemek ve azaltmak için müdahaleler öneren yaklaşımlar geliştirmelidir. Bu çalışmada Endüstri 4.0 bileşenlerinden akıllı fabrika ve akıllı üretim alanlarına geçiş süreçlerinde iş tasarımında fiziksel risk seviyesini azaltarak iş ve iş yerinin ergonomik uygunluğu arttıracak sistem tasarımı için işbirlikçi robot (collaborative robot–Cobot) teknolojilerinin kullanımı ele alınmıştır. Çalışmada Cobot teknolojisinin atanacağı iş istasyonu seçiminde dikkat edilmesi gereken faktörler araştırılarak insan-robot etkileşimli üretim hatlarında gerçekleştirilecek uygulamalar için bir uygunluk skalası geliştirilmiştir.