Ergenlerin Sahip Olduğu Gelecek Beklentisi, Umut ve Psikolojik İyi Oluş Arasındaki Yordayıcı İlişkiler

Abstract

Bu araştırma ergenlerin gelecek beklentisi, umut ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki yordayıcı ilişkileri ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitimöğretim yılında Türkiye'nin çeşitli özel ve devlet liselerinde öğrenim görmekte olan 214 (%49.3) erkek, 208 (%50.7) kız öğrenci olmak üzere toplam 422 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama araçları olarak; Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği kullanılmıştır. Aynı zamanda katılımcıların demografik özelliklerinin belirlemesi amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre gelecek beklentisi ile umut değişkeni arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Bu bağlamda ergenlerin geleceğe dair beklentileri arttıkça umut düzeyleri de artacaktır. Diğer yandan ergen gelecek beklentisi ile psikolojik iyi oluş değişkeni arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Başka bir ifadeyle ergenlerin gelecek beklentileri arttıkça psikolojik iyi oluş düzeyleri de artacaktır. Ergenlerin umutları ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında da pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Bu çerçevede ergen bireylerin umutları arttıkça psikolojik iyi oluş düzeylerinin de arttığı ortaya çıkmıştır. İçsel motivasyon kaynaklarını keşfederek geleceğe dair beklentilerini oluşturan ergenlerin, bu planlarının gerçekleşeceğine dair daha umut dolu oldukları görülmüştür. Gelecekten olumlu beklentiler içerisinde olan ve bu sayede yüksek umut düzeyine sahip ergenlerin ruh sağlığı ve psikolojik iyi oluş düzeyleri de pozitif yönde etkilenmektedir. Olumlu gelecek beklentisine sahip ergenlerin yaşamı daha anlamlı buldukları, iç kontrolü sağlayarak kararlarını alabildikleri ve kişiler arası ilişkilerde daha sıcak oldukları görülmüştür.

Ergenlerin Umut Duygularını Artırması Açısından Biyografilerin Önemine Dair Bir Değerlendirme

“…Fakat konu ile dolaylı bağlantısı olan çalışmalar literatürde bulunmaktadır. Ergenler üzerine gerçekleştirilen nicel bir çalışmada umut ve mutluluk duyguları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu (Çankaya ve Meydan, 2018); umut duygusunun öğrencilerin sosyal duygusal öğrenme yeteneklerini artırdığı (Candan ve Yalçın, 2018); umudun öğrencilerin psikolojik iyi oluşlarını olumlu olarak etkilediği (Çalışkan ve Dilmaç, 2021); umut duygusunun öğrencilerin özyeterlik seviyelerini artırdığı (Taytaş ve Kardaş, 2021); umut seviyesi ile benlik saygısı arasında da pozitif yönde anlamlı bir bağın olduğu ( Aydoğan ve Deniz, 2012) saptanmıştır. Dağcı'nın (2020: 33) çalışmasında hem hayatı anlamlandırma hem de hayatın amacını belirlemede, umudun etkili olduğuna ulaşılmıştır.…”