Η ενοποίηση των δραστηριοτήτων μίας εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα επίτευξης αειφόρου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος εντός των πλαισίων του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος. Η εν λόγω ενοποίηση αφορά την ταυτόχρονη λήψη αποφάσεων στρατηγικού, τακτικού και επιχειρησιακού επιπέδου μέσω της αποδοτικής διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επιπρόσθετα, δεδομένης της εκπομπής ρύπων από τις δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, αυξημένες κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανησυχίες έχουν μετατοπίσει την εστίαση στην επίτευξη ενός ισορροπημένου στόχου, ο οποίος αποτελεί ένα μίγμα οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων. Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά και διερευνά νέα σύνθετα προβλήματα βελτιστοποίησης δικτύων ενοποιημένων εφοδιαστικών αλυσίδων με αντικειμενικό στόχο την οικονομική, την περιβαλλοντική ή τη συνδυαστική απόδοση. Επίσης, νέες μεθευρετικές τεχνικές επίλυσης έχουν αναπτυχθεί ώστε να λυθούν τα νέα προβλήματα και να καταγραφούν χρήσιμες παρατηρήσεις αποδοτικής διαχείρισης. Ακριβέστερα, ένα γνωστό πρόβλημα συνδυαστικής βελτιστοποίησης, το οποίο συνδυάζει στρατηγικές, τακτικές και λειτουργικές αποφάσεις είναι το σύνθετο Πρόβλημα Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων, Ελέγχου Αποθεμάτων και Δρομολόγησης Οχημάτων. Στην παρούσα διατριβή εισάγονται αρκετές επεκτάσεις του συγκεκριμένου σύνθετου προβλήματος. Αρχικά, εισάγεται το σύνθετο Πρόβλημα Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων, Ελέγχου Αποθεμάτων και Δρομολόγησης Οχημάτων με Εξωτερική Ανάθεση Διανομής για την περιγραφή περιπτώσεων όπου είτε ο ιδιόκτητος στόλος οχημάτων είναι μη οικονομικώς συμφέρουσα επιλογή ή απαιτείται ειδικού σκοπού στόλος οχημάτων (π.χ. στόλος οχημάτων προσαρμοσμένος στις ανάγκες των πελατών). Επιπλέον, προτείνεται μία επέκταση πράσινης διαχείρισης του σύνθετου Προβλήματος Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων, Ελέγχου Αποθεμάτων και Δρομολόγησης Οχημάτων, ονομαζόμενο ως σύνθετο Πρόβλημα Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων, Ελέγχου Αποθεμάτων, Δρομολόγησης Οχημάτων, Κατανάλωσης Καυσίμου και Εκπομπής Ρύπων Διοξειδίου του Άνθρακα, το οποίο λαμβάνει ταυτόχρονα οικονομικές και περιβαλλοντικές αποφάσεις, όπως η κατανάλωση καυσίμου και η εκπομπή ρύπων CO2. Στη συνέχεια, ένα ακόμη πρόβλημα πράσινης διαχείρισης, επέκταση του βασικού προβλήματος, εισάγεται. Το νέο πρόβλημα καλείται σύνθετο Πρόβλημα Καθορισμού Μεγέθους και Σύνθεσης Στόλου Οχημάτων, Χωροθέτησης Εγκαταστάσεων με Πολλαπλές Επιλογές Χωρητικότητας, Ελέγχου Αποθεμάτων, Δρομολόγησης Οχημάτων, Κατανάλωσης Καυσίμου και Εκπομπής Ρύπων Διοξειδίου του Άνθρακα και λαμβάνει υπόψη επιπλέον ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, όπως η σύνθεση στόλου και ο σχεδιασμός χωρητικότητας εγκαταστάσεων. Επιπροσθέτως, ένα πρόβλημα βελτιστοποίησης δικτύων υγειονομικών εφοδιαστικών αλυσίδων σχετιζόμενων με τις καινοτόμες ανοσολογικές κυτταρικές θεραπείες του καρκίνου. Στο νέο αυτό πρόβλημα προτείνεται μία καινοτόμα δομή δικτύου για τη διαχείριση των προκλήσεων που προκύπτουν από την αυξανόμενη ζήτηση τέτοιων θεραπειών. Για την αποδοτική επίλυση αυτών των προβλημάτων σε σύντομο υπολογιστικό χρόνο, προτείνονται αρκετοί ευρετικοί αλγόριθμοι βασιζόμενη στο μεθευρετικό πλαίσιο Αναζήτησης Μεταβλητής Γειτνίασης. Οι λύσεις που παρήχθησαν από τους προτεινόμενους αλγόριθμους συγκρίθηκαν με εκείνες του state-of-the-art εμπορικού λύτη, CPLEX. Πληθώρα συγκρίσεων και υπολογιστικών πειραμάτων υποδεικνύουν την αποδοτικότητα των προτεινόμενων μεθόδων και κύριους παράγοντες απόδοσης, ώστε τελικώς να κατασκευασθούν ταχείες και ισχυρές υπολογιστικές τεχνικές επίλυσης.