Epidemic Diseases in Aleppo and Its Environment in the Xviiith and Xix Th Centuries

Abstract

Öz M Ö kurulan ve ilk yerleşim yerlerinden biri olan Halep'te ilk çağlardan itibaren doğal afetlerin yanı sıra sürekli salgın hastalıklarda görüldü. Osmanlı hâkimiyetinde 400 yıl kaldığı süre içinde de kentte sürekli salgın hastalıklar yaşandı. Özellikle Avrupa'dan sonra Osmanlı topraklarında görülen veba ve ardından kolera salgını, sıtma ve tifo gibi hastalıklar, çeşitli hayvan hastalıkları sosyal hayatta etkili oldu. Şehirde kuraklık ve kıtlıklardan hemen sonra ortaya çıkan salgın hastalıklar nedeniyle binlerce insan öldü ve birçok hayvan telef oldu. Bu olumsuzluklar karşısında şehirde yaşayan halk etkilendi.

Tanzimat and Trade: Unye Harbor in the Steam Age

“…19. yüzyılda sahil kentlerinde en önemli sağlık kuruluşu olarak karantinalar bulunuyordu (Sarıyıldız, 2001;Yılmaz, 2017;Çalışkan, 2019). Ünye`de ilk karantina teşkilatının belgelere yansıması 1863 tarihindedir.…”

Adana Vilayeti Hakkında Sultan II. Abdülhamit’e Sunulan Bir Marûzat ve Düşündürdükleri

“…yüzyılın en önemli bulaşıcı hastalıklarından birisidir. 1890'da Avrupa'dan ticaret gemileriyle İskenderun'a ve oradan Halep'e ulaşan kolera salgını toplam 246 kişinin ölümüne neden olmuştur (Bayraktar, 2004, s. 3;Çalışkan-Eyicil, 2019Çalışkan-Eyicil, , s. 1289Çalışkan-Eyicil, -1319. Kâfzâde'ye göre Adana valiliği birçok konuda olduğu gibi kolera ile de gereği gibi mücadele etmemiştir.…”

Xix. Yüzyil Sonlari Ve Xx. Yüzyil Başlarinda Antakya Ve Ci̇varinda Görülen Salgin Hastaliklara Dai̇r Bazi Bulgular

“…26 Vibrio Cholerea isimli bakterinin neden olduğu bağırsak enfeksiyonuna bağlı olarak şiddetli ishal ile kendisini belli eden bir hastalıktır 27 bu salgının çıkış noktası ise Hindistan'ın Ganj Nehri kıyılarıdır ve buradan kıtalar arası yayılarak dünya genelinde etkili olmuştur. 28 Nitekim bu salgın havasız ortamlar, karanlık ve nemli bölgeler 29 ile kalabalık ortamlar, savaş, yoksulluk ve doğal afetlerden etkilenen topluluklarda kolayca yayılıp ölümlere neden olmaktadır. 30 Ayrıca salgın ilkbahardan sonbahara kadar alt yapı ve üst yapı sorunlarının yaşandığı, çevresel ve kişisel hijyen uygulamalarının eksik yapıldığı bölgelerde hızla yayılmakta ve kısa sürede yüzlerce kişinin ölümüne sebep olmaktadır.…”

“…56 Nitekim daha sonraki günde de saat ondan ertesi günü saat ona kadar da yine kentte bir kişinin, 57 25 Ekim Çarşamba günü saat ondan ertesi günü saat ona kadar ise Reyhaniye de sekiz, Antakya'da dört, 58 26 Ekimde ise kentte üç, 59 28 Ekim Pazartesi'de Belen kazasına tabi Alaybeyi köyünde bir kişinin, 60 29 Ekim Pazartesi günü saat ondan Salı günü saat ona kadar yine Antakya'da otuz iki, 61 30 Ekimde de otuz bir kişinin bu salgından öldüğü, Halep ve Suriye vilayetlerinden, Mâbeyn-i Hümâyûn Başkitâbet ve Sıhhiye Nezareti'ne telgrafla bildirildi. 62 Antakya'da bir vukuat olmadığı 79 ancak 19-20 Kasımda şehirde kolera salgınından bir, 80 21 Kasımda yine bir kişinin, 81 24 Kasımda ise İskenderun'da Antakya'dan gelen bir kişi ile 82 28 Kasımda da Antakya'da bir, 83 29-30 Kasım'da İskenderun'un Karaağaç köyünde beş günde altı, 84 5 Aralık'ta ise Antakya'da bir, 85 8 Aralıkta ise Belen'de bir 86 89 29 Haziran da Halep'te dört, Antakya'da iki hastadan bir kişi ve 30 Haziran da ise Mekke'de koleradan otuz beş kişinin öldüğü Hicaz ve Halep'ten telgrafla merkeze bildirilmişti. 90 1 Temmuz da ise Mekke'de koleradan yirmi iki, Halep'te dört, Antakya'da bir ve Harim'de iki kişinin 91 3 Temmuz'da Mekke'de elli bir ve diğer hastalıklardan seksen dört, Halep'te on sekiz, Antakya'da bir kişinin 92 yine 3-5 Temmuz'da Halep'te on yedi ve Antakya'da iki kişinin salgından öldüğü merkeze bildirildi.…”