Environmental Issues in Social Sciences and Sciences Curriculum and Textbooks

Abstract

Bu araştırmada sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretim programları ile sosyal bilgiler ve fen bilimleri ders kitaplarının çevre eğitimi açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada öncelikle çevre eğitiminin kapsamı literatüre dayalı olarak belirlenmiş ardından sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretim programları özel amaçlar, beceriler, değerler ve kazanımlarda çevre eğitimi konularına yer verilmesi açısından, ders kitapları ise çevre eğitimi konularının işlenişe yansıması bakımından incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği araştırmada veriler, doküman incelemesi tekniği ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre fen bilimleri ve sosyal bilgiler öğretim programlarının genel amaçlarında çevre eğitimi konularına yer verildiği tespit edilmiştir. Öğretim programlarının 4. ve 5. sınıf kazanımlarında öğrencilerin yakın çevrelerinde gözlemleyebilecekleri insan – çevre etkileşimine yönelik, 6. ve 7. sınıf kazanımlarında ise kaynakların bilinçli kullanımı, geri dönüşüm ve küresel çevre sorunlarına yönelik ifadelere yer verildiği tespit edilmiştir. Çevre eğitimi konularının 4. ve 5. sınıf ders kitaplarında bol örnek ve görsellerle ele alındığı, 6. ve 7. sınıf ders kitaplarında ise daha çok araştırmaya yönelik soru ve etkinliklere yer verildiği belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarından hareketle sosyal bilgiler ve fen bilimleri ders kitaplarında öğrencileri çevre eğitimi konusunda uygulamalı etkinliklere yönlendiren içeriklere daha fazla yer verilmesi, çevre eğitimine ilişkin içeriklerin diğer dersler kapsamında da incelenmesi önerilebilir.

Comparison of 2015 environmental education and 2022 environmental education and climate change curricula in terms of various dimensions

“…Çevre eğitimi alanyazını tarandığında, konunun çeşitli boyutlarıyla ele alındığı saptanmıştır. Bu araştırmalarda (Adıyaman, 2021;Akınoğlu ve Sarı, 2009;Aktaş, 2019;Alım, 2006;Demirezen ve Kaya, 2022;Demirkaya, 2006;Dere ve Çinikaya, 2023;Gülersoy vd., 2020;Güngör-Cabbar vd., 2020;Koto, 2020;Gürkan, 2019;Demir ve Yalçın, 2014;Güven ve Hamalosmanoğlu, 2012;Muşlu-Kaygısız, 2020;Öz-Aydın vd., 2022;Şahin, 2021;Tanrıverdi, 2009;Turan ve Koç, 2021;Yılmaz, 2016;Yolcu, 2014), ilköğretim (ilkokul+ortaokul) programlarında çevre konularının incelendiği görülmüştür. Bunun yanı sıra bazı çalışmalarda, ortaöğretim programlarında çevre eğitiminin durumu (Demirkaya, 2006;Demir ve Yalçın, 2014;Erdoğan vd., 2012;Gülersoy vd., 2020;Uzun ve Sağlam, 2007;Ünal ve Dımışkı, 1999)…”

“…When reviewing the environmental education literature, it was found that the subject was approached from various perspectives. Some of these studies (Adıyaman, 2021;Akınoğlu & Sarı, 2009;Aktaş, 2019;Alım, 2006;Demirezen & Kaya, 2022;Demirkaya, 2006;Dere & Çinikaya, 2023;Gülersoy et al 2020;Güngör-Cabbar et al 2020;Koto, 2020;Gürkan, 2019;Demir & Yalçın, 2014;Güven & Hamalosmanoğlu, 2012;Muşlu-Kaygısız, 2020;Öz-Aydın et al 2022;Şahin, 2021;Tanrıverdi, 2009;Turan & Koç, 2021;Yılmaz, 2016;Yolcu, 2014) analyzed various programs at the primary education (primary school + secondary school) level. In addition, several studies (Demirkaya, 2006;Demir & Yalçın, 2014;Erdoğan et al, 2012;Gülersoy et al, 2020;Uzun & Sağlam, 2007;Ünal & Dımışkı, 1999) investigated the state of environmental education in the secondary education curriculum.…”