EkWIWalENCja INTERSEMIOTYCZNa W PRZEkłaDZIE RYSuNkóW buDOWlaNYChZarys treści: W niniejszym artykule autorka porusza temat ekwiwalencji intersemiotycznej w przekła-dzie rysunków budowlanych, charakteryzujących się złożoną siecią zależności między oznaczeniami graficznymi a odpowiadającymi im formułami werbalnymi. Zgodnie z zasadami przekładu intersemiotycznego tłumacz zobowiązany jest przenieść elementy wizualne w wersji oryginalnej, zestawiając je z adekwatnymi wyjaśnieniami w języku docelowym, dostosowanymi do norm dyskursywnych kultury przyjmującej. W tym celu powinien legitymować się znajomością używanych w budownictwie kodów semiotycznych polskich i francuskich, które w wersji okrojonej przedstawia poniższy tekst. R ysunki budowlane są najważniejszą formą komunikacji zawodowej w zakresie architektury i budownictwa. Z uwagi na istotę pełnionej funkcji podlegają one ścisłej normalizacji na obu płaszczyznach artykulacji -wizualnej i werbalnej, determinującej właściwą interpretację zakodowanej intersemiotycznie informacji według dyskursywnie zaprogramowanego horyzontu oczekiwań.Przekład rysunków budowlanych na język obcy powinien umożliwić analogiczną lekturę tłumaczonego komunikatu przez jego projektowanego odbiorcę o oczekiwaniach komunikacyjnych ukształtowanych według odmiennych norm dyskursywnych, co utrudnia inwariantny charakter warstwy wizualnej. Nie mogąc zastąpić oznaczeń graficznych zastosowanych w rysunku wyjściowym przez ekwiwalentne funkcjonalnie znaki, istniejące w dyskursie docelowym, tłumacz zobowiązany jest skrócić dystans kulturowy, stosując formuły eksplikacyjne odnoszące się do oznaczonych wizualnie desygnatów, ROCZNIK nr 8.indb 77 2013-03-15 10:09:51
baRbaRa WalkIEWICZ 78zgodne z docelowym uzusem branżowym. Lokalizacja dyskursywna mikrostruktury werbalnej jest bowiem jedyną drogą do uzyskania ekwiwalencji intersemiotycznej, której nie sposób pokonać bez znajomości kodów semiotycznych właściwych polskiemu i francuskiemu dyskursowi budowlanemu.
Obraz w tekście"Obraz -jak pisze Wittgenstein (2000: 10) -odwzorowuje rzeczywistość, przedstawiając pewną możliwość istnienia i nieistnienia stanów rzeczy", w sposób częstokroć nieosiągalny za pomocą werbalnych środków wyrazu (por. Klag 2006: 69). Zdolność do precyzyjnego przedstawienia konkretnych elementów rzeczywistości pozajęzykowej za pomocą zdjęcia, obrazu czy rysunku nadaje im status niezbywalnych i niezastąpionych werbalnie komponentów wielu gatunków tekstów. W tekstach metrykalnych na przykład symbol godła państwowego jest znakiem akredytującym teksty jako dokumenty urzędowe, podobnie jak na banknotach, charakteryzujących się dodatkowo dużą różnorodnością, intersemiotycznością oraz wielowymiarowością znaczeniową warstwy wizualnej; w artykułach i podręcznikach medycznych rysunki i zdjęcia są ilustracją towarzyszącej im treści, nieopisywalną za pomocą języka, podobnie jak ilustracje w podręcznikach z botaniki, zoologii, geologii etc. Oczywiście stopień i zakres udziału obrazu w tworzeniu komunikatu zależy od zdeterminowanego dyskursywnie gatunku ...