Ekopoetyki. Teorie mimetyczne a postmortonowskie – próba klasyfikacji

Abstract

Punktem wyjścia artykułu jest twierdzenie, zgodnie z którym w obrębie badań ekoposthumanistycznych powinniśmy mówić nie o jednej ekopoetyce, ale licznych ekopoetykach. Na przykładzie wybranych propozycji teoretycznych, przede wszystkim Johna Eldera, Terry’ego Gifforda, Leonarda Scigaja, Jonathana Skinnera, Sarah Nolan oraz Lynn Keller, podjęto próbę ukazania różnic pomiędzy teoriami mimetycznymi a postmortonowskimi, reprezentującymi dwa główne nurty ekopoetyki jako subdyscypliny. Z jednej strony mamy więc propozycje, w których uwidacznia się zainteresowanie tradycją romantyczną i mimetycznym opisem „natury”, charakteryzujące się podnoszeniem wiary w zapis jedności ludzi ze światem. Z drugiej strony są teorie odnoszące się do tradycji mimetycznej z dystansem, uwzględniające przestrzenie nie tylko naturalne, redefiniujące pojęcie natury i proponujące szersze możliwości interpretacyjne. Analizie towarzyszy zarys historyczny, dotyczący początków i rozwoju XX- i XXI-wiecznych ekopoetyk oraz tzw. zwrotu skinnerowskiego.