Effects of Tax Amunes on The Tax Liability

Abstract

Geçmişten günümüze kadar özellikle sosyal devlet olgusunun da artmasıyla birlikte devletlerin görev ve sorumluluklarında da artışların yaşandığı görülmektedir. Bu durum kamu harcamalarında sürekli bir artış seyri oluşmasına neden olmaktadır. Devletlerin kamu harcamalarını finanse etmek için ihtiyaç duydukları en önemli kamu geliri ise vergilerdir. Bu nedenle, devletler bir vergi dönemindeki vergi kapasitelerinin tamamını tahsil etmek isterler. Ancak, kayıp ve kaçakların varlığı nedeniyle bu durum mümkün olmamaktadır. Devletler tahsil edemediği bu kamu alacaklarını vergi affı gibi uygulamalar yoluyla tahsil etmeye çalışmaktadırlar. Vergi affı genel anlamıyla, vergiyle alakalı yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyen ya da eksiksiz yerine getiren mükelleflere uygulanan cezaların affedilmesi olarak tanımlanmaktadır. Vergi affının uygulanmasında siyasi, sosyal, ekonomik faktörler başta olmak üzere birçok neden bulunmaktadır. Tüm bunların yanında temel amaçlarından biri, tahsil edilememiş ve üzerine ceza uygulanmış kamu alacaklarının tahsilatını sağlayarak kısa vadede kamu geliri elde etmektir. Bu durum vergi aflarının olumlu etkisini ve uygulanma amacını gösterse de olumsuz birçok etkisi de bulunmaktadır. Vergi aflarının oluşturduğu bu olumsuz etkilerin temeli ise anayasal vergileme ilkeleriyle ortaya çıkan çelişkilerden kaynaklanmaktadır. Anayasa ve kanunlarla hiçbir düzenlemesi bulunmayan vergi afları; anayasal vergileme ilkelerinden genellik ilkesi, eşitlik ilkesi, adalet ilkesi ve kanunilik ilkeleri ile çelişmektedir. Bu özelliğinden dolayı da vergi bilincine sahip ve vergiyle alakalı yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz yerine getiren mükellefler üzerinde olumsuz etkilere yol açabilmektedir. Çalışmada; vergi aflarının uygulanma nedenleri, anayasal vergileme ilkeleri ile çelişkileri ve mükelleflerin vergiye uyumları üzerindeki olumsuz etkileri belirtilecektir. Sonuç kısmında ise; vergi aflarının uygulandıktan uzun süreçte oluşabilecek olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak amacıyla hem aftan yararlanan hem de yükümlülüklerini zamanında yerine getiren mükellefleri düşünerek yapılaması gereken birtakım önerilerde bulunulacaktır.